Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bingöl İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Kongresi: Krizler, Belirsizlikler, Arayışlar, Bingöl, Türkiye, 11 - 13 Kasım 2021, ss.81-82
Bu
çalışmada doküman analizi yöntemiyle yerel yönetimlerce çıkarılan
yönetmeliklerin kalite ve yayım sorunu ortaya konularak çözüm önerileri
getirilmektedir. Yerel yönetimler ve bağlı kuruluşları olan su ve kanalizasyon
idareleri de yönetmelik çıkarma yetkisini haizdir. Yerel yönetimlerin imar, işyeri
açılması ve denetimi, sahipsiz hayvanlar, atık ve bertaraf, altyapı ile su ve
kanalizasyon idarelerinin abonelik, tarife ve atık suların deşarjı gibi muhtelif
konularda yürürlüğe koyduğu yönetmeliklerin güncel metinlerine vatandaşların
sürekli erişilebilmesinin sağlanması hukuk devletinin bir gereğidir.
Yerel
yönetimlerin karar organı olan meclisleri yönetmelik çıkarma yetkisine
sahiptir. Yönetmeliklerin hazırlığında kaliteyi temin etmek üzere biçim, içerik
ve danışma süreçleri 2006 yılında yürürlüğe konulan Mevzuat Hazırlama Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Yönetmelik içeriklerinin üst
hukuk normlarına uygunluğu, diğer hukuk kurallarıyla ahengi ve danışma
süreçlerinin gerçekten icra edilip edilmediği herhangi bir dış paydaş tarafından
gözden geçirilmemektedir (elbette yerel yönetimlere ait yönetmeliklerin iptali
için idari yargıda dava açılabilir). Merkezi idarede bahse konu gözden geçirme
Cumhurbaşkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.
Anılan genel Müdürlük aynı zamanda Resmî Gazete ve Mevzuat Bilgi Sistemi’nden
de sorumludur.
1984
yılında yürürlüğe giren 3011 sayılı Resmî Gazetede Yayımlanacak Olan
Yönetmelikler Hakkında Kanun yerel yönetimlerin yönetmeliklerinin yerel gazete
veya diğer yayın yolları ile ilan olunacağını belirtmektedir. Ancak bu hüküm güncelliğini
yitirdiği için günümüz teknolojik imkanları bakımından yetersizdir ve hukuk
devletinin bir unsuru olan hukuki belirlilik ilkesi dikkate alınarak
değiştirilmelidir. 10 sayılı Resmî Gazete Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
uyarınca Resmî Gazete internet ortamında yayımlanmaktadır. Anılan Kararname’ye
göre Resmî Gazete’de yayımlanan düzenleyici kurallar Mevzuat Bilgi Sistemi’nde
tek metin haline getirilmekte ve güncel olarak internette yayımlanmaktadır.
Yerel yönetimlerin çıkardığı yönetmelikler ise yerel gazetelerde yayınlanarak
yürürlüğe girmektedir. Fakat yerel yönetimlerin internet sitesinde
yönetmeliklerin tek metin haline getirilerek güncel versiyonlarının yayımı zorunlu
değildir. Dolayısıyla bazı yerel yönetimlere ait yönetmeliklerde değişiklik
olması yahut farklı tarihlerde aynı konuyu düzenleyen yönetmeliklerin varlığı
halinde, yönetmeliğin muhataplarının uygulanacak mevzuata erişimi mümkün
olamamaktadır.
Anayasa
Mahkemesi’nin yerleşik içtihatlarına göre hukuki belirlilik ilkesi, yasal
düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve
kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel
olmasını gerektirmektedir; düzenlemelere Resmî Gazete üzerinden erişebilmek de
bu bağlamda önem taşır. Yerel yönetim yönetmeliklerinin Resmî Gazete’de
yayımlanmadığı için hukuki belirlilik de sağlanamamaktadır.
Yerel
yönetimlerin idari özerkliğine saygı duyarak yönetmeliklerinin biçim, içerik ve
danışma süreçleri açısında gözden geçirilmesi mevzuat kalitesini artıracaktır. Yerel
yönetimlere ait yönetmeliklerin çok hacimli olacağı dikkate alındığında bunların
Resmî Gazete’de yayımlanması fiilen mümkün değildir. Ancak hukuki belirlilik
ilkesi gereğince vatandaşların yeni çıkarılan yönetmeliklerine erişimi için
Kamu İhale Bülteni benzeri Yerel Yönetim Yönetmelikleri Bülteni internet
üzerinden yayımlanabilir. Müstakil ve çerçeve yönetmelikleri konsolide eden Mevzuat
Bilgi Sistemi benzeri Yerel Yönetimler Yönetmelikleri Bilgi Sistemi de kurulabilir.
Bir kanun değişikliği yapılarak bu işlevlerin Türkiye Belediyeler Birliği
tarafından yerine getirilmesi uygun olacaktır.
In this study, the quality and
publication problems of the by-laws issued by the
local governments by document analysis method are presented and solutions are
suggested. Local governments and their arm's-length public bodies which are
water and sewerage administrations, are authorized to issue by-laws. The rule
of law requires to ensure that the citizens have easy access to the consolidated
texts of the by-laws put into effect by the local governments on various issues
such as urban planning, establishment and control of workplaces, stray animals,
waste and disposal, infrastructure and water and sewerage administrations on
various issues such as subscription, tariffs and discharge of waste water.
Local governments’ councils,
which are the decision-making bodies, have the authority to issue by-laws. The
format, content and consultation processes are regulated in the By-law on the
Procedures and Principles of Legislation, which was put into effect in 2006, in
order to ensure quality in the preparation of by-laws. The compliance of the
contents of the by-law with the higher legal norms, the harmony with other
legal rules and whether the consultation processes are actually carried out are
not reviewed by any external stakeholders (of course, a lawsuit can be filed in
the administrative jurisdiction for the annulment of the by-laws of the local
governments). In the central administration, the aforementioned review is
carried out by the General Directorate of Law and Legislation in the President
Office. The General Directorate is also responsible for the Official Journal
and the Legislation Information System.
The Law on the By-laws to be
Published in the Official Journal No. 3011, which came into force in 1984,
states that by-laws issued by local governments are published in local
newspapers or announced by other local means. However, this provision is out of
date and insufficient regarding the current technological tools. The provision
should be changed by taking into account the principle of legal certainty which
is an element of the state of law. The Presidential Decree on the Official
Gazette No. 10 entails the Official Gazette is published on the Internet. The Decree
also orders the regulatory rules published in the Official Gazette are made
into a consolidated text in the Legislation Information System and published on
the Internet. On the other hand, by-laws issued by local governments come into
force by being published in local newspapers. Additionally, it is not
obligatory to publish the current versions of the regulations by making them a consolidated
text on the website of local governments. It is impossible for the citizens to
access the applicable by-laws when there are amendments in the by-laws or there
is more than one by-law issued on different dates and regulating the same
subject.
According to the well-established
opinions of the Constitutional Court, the principle of legal certainty requires
that legal rules be clear, clear, understandable, applicable and objective in a
way that leaves no room for hesitation and doubt in terms of both individuals
and the administration; accessing the legal rules through the Official Journal
is also important in this context. Since the local government by-laws are not published in the Official Journal,
legal certainty cannot be attained.
Reviewing local governments’ by-laws in terms of form, content and consultation
processes will increase the quality of by-laws while maintaining their
administrative autonomy. Considering that the by-laws of local governments will
be very voluminous, it is not actually possible to publish them in the Official
Journal. However, in accordance with the principle of legal certainty, a
Bulletin of Local Government Regulations, similar to the Public Procurement
Bulletin, can be published on the internet for citizens to easy access the
newly issued regulations. A Local Governments Regulations Information System,
similar to the Legislation Information System, that consolidates by-laws can
also be established. It would be appropriate for these functions to be
fulfilled by the Union of Municipalities of Turkey by making a law amendment.