Dijital reklamlar artık yaygın pazarlama stratejilerinden birisidir ve günümüzde standart olmayan, hatta reklam olduğu dahi kolaylıkla anlaşılamayan biçimlerde ortaya çıkmaktadır. Bu şekilde çocukların reklamın içeriğini eleştirel olarak değerlendirebilmelerinin önüne geçerek onların saflıklarından faydalanan reklam türleri bakımından uluslararası alanda belli ölçütler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Çalışma, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi, Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün dijital reklamlar karşısında çocukları korumayı amaçlayan hukuki düzenlemelerini incelemektedir. Söz konusu düzenlemelerde yaş sınırı bakımından yeknesak bir çocuk kavramı olmadığı gibi çocuklar daha çok kişisel veriler ve tüketici hakları kapsamında korunmaktadır. Öte yandan Çocuk Hakları Komitesinin 2021 yılında kabul ettiği 25 No’lu Genel Yorum ve Avrupa Birliği’nin 2021 yılında kabul ettiği Dijital Hizmetler Yasası’yla birlikte büyük platformların çocuk haklarını korumak bakımından sorumluluğu uluslararası düzeyde kabul edilmiştir. Bununla birlikte şirketlerin çocukların korunması bakımından özen gösterme (due diligence) sorumluluğu da kabul edilmektedir. Dijital reklamlar bakımından çocuğun ekonomik sömürüden korunma hakkı dile getirilse de uluslararası düzenlemelerin çocuğun “bir tüketici olarak” hakları ile “bir insan olarak” haklarının korunması arasında kaldığı söylenebilir.
Digital advertisements are now one of the most widespread marketing strategies and they appear in non-standardized forms which are not recognized easily as advertisements. Therefore, certain criteria are being developed internationally for the types of advertisements which take advantage of children’s naivety by preventing them from being able to critically evaluate the content of the advertisement. This study examines the legal regulations of the United Nations Committee on the Rights of the Child, the European Union, the Council of Europe and the Organization for Economic Co-operation and Development, which aim to protect children against digital advertisements. These international regulations are lack of a uniform child concept in terms of age limit, and children are mostly protected within the scope of personal data protection law and consumer rights. On the other hand, with the General Comment No. 25 adopted by the Committee on the Rights of the Child in 2021 and the Digital Services Act adopted by the European Union in 2021, the responsibility of large platforms to protect children’s rights has been recognized at the international level. In addition, the responsibility of companies to exercise due diligence for the protection of children is also recognized. Although the child’s right to be protected from economic exploitation is expressed in terms of digital advertisements, international regulations are torn between protecting the rights of the child “as a consumer” and the rights of the child “as a human being”.
