Akademik Veri Yönetim Sistemi
6. Çelik Yapılar Sempozyumu, Eskişehir, Türkiye, 9 - 11 Aralık 2015, ss.329-340
Eksenel çekme ve basınç kapasiteleri bir birine yaklaşık eşit olan Burkulması Engellenmiş Çelik Çaprazlar (BEÇÇ’ler) burkulmayı engelleyen mekanizma (BEM) ve çekirdek elemandan (ÇE’den) meydana gelmektedirler. ÇE eksenel basma kapasitesi düşük olan çelik plaka veya profillerden meydana gelebilir. BEM ise ÇE’ye yeterli stabilite sağlayan herhangibi bir yapısal eleman (kutu profil, beton) olabilmektedir. Bu çalışma kapsamında farklı BEM’lere sahip BEÇÇ’lerin eksenel istemlerler altında histeretik davranışları deneysel olarak incelenmiştir. Farklı BEM’lere sahip toplam 5 adet BEÇÇ test edilmiştir. BEÇÇ’lerin birbirinden farkları genel olarak BEM, izolasyon malzemesinin kalınlığı ve uç dönmelerin engellenmesi için kullanılan sistemlerdir. 1. ve 2. BEÇÇ tipinde BEM kutu profil içerisine beton dökülmesi ile elde edilmiştir. Ayrıca BEM’in BEÇÇ’nin her iki ucunda ek kutu profil kullanılarak stabilitesi arttırılmıştır. 3. BEÇÇ’de BEM sargısız betondan meydana gelmektedir. Bu sayede daha pratik bir BEÇÇ üretimi hedeflenmiştir. 4. BEÇÇ’de BEM sargısız betonun FRP malzemesinin sarılması ile elde edilmiştir. 5 BEÇÇ elemanında kullanılan BEM prekast beton blokların ÇE üzerinde ankraj yardımı ile birleştirilmesinden oluşmaktadır. Elde edilen BEÇÇ’ler histeretik statik yükleme altında test edilmiştir. Deney sonuçlarına göre 1. BEÇÇ elemanında basınç kapasitesi çekme kapasitesinden yüksek çıkmıştır. 2., 3. ve 4. BEÇÇ elemanları %2.0 ÇE plastik uzama değerine kadar histeretik olarak stabil davranış göstermişlerdir. 3. BEÇÇ tipinde BEM %2.5 ÇE plastik uzama değerinde ağır hasar almıştır. Bu hasarlar 4. BEÇÇ elemanında kullanılan FRP ile kontrol altına alınmıştır. 5. BEÇÇ elemanında BEM’i oluşturan prekast betonların çekme istemleri altında ezilmesi ve kırılmasından dolayı BEM’in yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu makale kapsamında deney elemanlarının yapım ve bağlantı detayları da verilmiştir.