Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulusal Botanik Kongresi, Antalya, Türkiye, 25 - 28 Ekim 2014, ss.49
Yaklaşık bin yıllık bir geçmişe sahip olan Erzincan Tulum Peyniri, Erzincan ili ve ilçeleri için tescillenmiş bir üründür. Yaylalarda üretilen peynir hem yurt içinde hem de yurt dışında satışa sunulmaktadır. Tulum peyniri yapımında eskiden ambalaj olarak keçi veya koyun derisinden yapılan tulumlar kullanıldığı için peynire bu ad verilmiştir. Fakat günümüzde deri yerine peyniri daha iyi muhafaza ettiği düşünülen plastik bidonlar tercih edilmektedir. Fazla miktarda üretimin yapıldığı imalathanelerde genellikle hazır maya kullanılır. Yaylalarda yöre halkının kendi ev ya da imalathanelerinde yaptıkları peynirlerde ise, içeriğinde çeşitli bitkilerin de bulunduğu, ev yapımı maya tercih edilmektedir. Çalışmamızda Erzincan Çimen Yaylaları mevkiinde bulunan Yurtbaşı köyü, Kova mezrasındaki tulum peyniri üreticilerinden tulum peynirinin ve mayasının yapılışı ve kullandıkları bitkiler hakkında bilgi alınarak, peynir mayasının yapımında yaygın olarak kullandıkları on bir bitki taksonunun yöresel adları tespit edilmiş ve tür teşhisleri yapılmıştır. Ayrıca, çalışmamızda bu bitkiler hakkında bilgiler verilmiştir. Buna göre tulum peyniri mayasında kullanılan bitkiler; Eryngium campestris L., Sanguisorba minor Scop., Plantago major L., Globularia trichosantha Fisch. & Mey. ssp. Longisepala Contandr. & Quezel, Teucrium chamaedrys L., Primula auriculata Lam., Mentha longifolia L., Cruciata taurica (Pall. Ex Willd.) Ehrend., Erodium cicutarium ssp. cicutarium (L) L’Herit., Thymus spp. L. ve Anthemis spp. L. taksonlarıdır.
Erzincan tulum cheese, that almost have one thousand years history, is a patented product for Erzincan region. The cheese which produced in countryside is distributed both domestically and abroad for sale. The name of the cheese is derived from the name of its pack used in the past which called ‘tulum’ that was made from goat or sheep leather. However, they do not use ‘tulum’ as a pack anymore, they use plastic pack which is more protective in place of leather. Usually, commertial rennet is used in factories that produce more amount of cheese. Local people use home made rennet that include various plants when they are producing cheese in their homes or mills. We learned about recipe of Erzincan tulum cheese and its rennet, and plant components from local cheese producers from Yurtbaşı village, Kova hamlet, in Erzincan Çimen countryside region. Eleven plant taxa used in rennet were discovered and their local names were determined. Additionally in some information about the plants were collected in our study. The plants used in the rennet were; Eryngium campestris L., Sanguisorba minor Scop., Plantago major L., Globularia trichosantha Fisch. & Mey. ssp. Longisepala Contandr. & Quezel, Teucrium chamaedrys L., Primula auriculata Lam., Mentha longifolia L., Cruciata taurica (Pall. Ex Willd.) Ehrend., Erodium cicutarium ssp. cicutarium (L) L’Herit., Thymus spp. L. and Anthemis spp. L..