Akademik Veri Yönetim Sistemi
16. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ, Girne, Kıbrıs (Kktc), 9 - 13 Nisan 2025, ss.179-180, (Özet Bildiri)
MESANE KANSERİ RADYOTERAPİSİNDE İNTRAFRAKSİYONEL MESANE HACMİNDEKİ ARTIŞIN DOZİMETRİK DEĞERLENDİRMESİ Yılmaz Bilek1,2, Timur Koca1 , Atıl Aksoy3 , Umur Kağan Kahya1 , İsmail Hakkı Sarpün1,4, Aylin Fidan Korcum1 1 Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı 2 Akdeniz Üniversitesi Shmyo Radyoterapi Programı 3 İzmir Şehir Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği 4 Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Amaç: Tedavi süresi uzun olan yoğunluk ayarlı radyoterapi ve Helikal TomoTerapi (HT) gibi teknikler uygulanırken tedavi sırasında mesane hacmindeki artış, klinik hedef hacimde (CTV) doz kaybına sebep olacak büyüklükte olabilmektedir. Bu çalışmada, mesane kanseri radyoterapisinde mesane hacmindeki intrafraksiyonel artışın dozimetrik olarak değerlendirmesi yapılarak elde edilen veriler ile hastaya özgü internal hedef volümün (ITV) elde edilmesi için klinik protokol oluşturulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, mesane kanseri tanılı HT tekniği ile radyoterapi uygulanmış 5 hasta dahil edilmiştir. Hastaların simülasyon için alınan bilgisayarlı tomografi (Sim.BT) görüntüleri, tedavi planları, tedaviden önce ve tedaviden sonra olmak üzere tedavi cihazında elde edilen mega voltaj BT (MVBT) görüntüleri kullanılmıştır. Hastaların, hem sim.BT hem de tedavilerinden önce mesanelerini boşaltmaları sağlanmıştır. Sim.BT görüntüleri kullanılarak mesane, prostat ve lenfatikler CTV olarak konturlanıp planlanan hedef volüm (PTV) marjı olarak her yöne 0,7 cm verilmiştir. Hastaların ilk fraksiyonlarında tedaviden önce alınan MVBT görüntülerinin yanı sıra tedaviden hemen sonra, kısa ve hızlı bir MVBT görüntülemesi daha yapılmıştır. Elde edilen görüntüler MIM yazılımına aktarılıp Sim.BT görüntüleri ile deformable füzyonları yapılmış ve mesaneler CTV olarak yeniden konturlanıp mesane hacmindeki intrafraksiyonel artış belirlenmiştir. Daha sonra hastaların tedavi planları, bu görüntülerde yeniden hesaplatılarak mesanedeki hacimsel artışın dozimetrik etkileri değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler kullanılıp tedavi sonrası MVBT görüntülerinden yararlanarak her hastaya özgü ITV’ler oluşturulmuştur. Oluşturulan yeni ITV ile adaptif planları yapılıp, tedavi sonrası MVBT görüntüleri kullanılarak dozimetrik doğrulaması yapılmıştır. Bulgular: Mesane hacimlerinin; Sim.BT, tedavi öncesi MVBT, tedavi sonrası MVBT görüntülerinde ortalama olarak sırasıyla 114,9 cc, 115,6 cc, 131,9 cc olduğu görülmüştür. Tedavi sırasında mesanenin ortalama 17 cc büyüdüğü tespit edilmiştir. CTV doz sarımının; Sim BT planlarında ortalama %100, tedaviden önce alınan MVBT görüntülerinde ortalama %99,4, tedaviden sonra alınan MVBT görüntülerinde ise ortalama olarak %95’in altında olduğu hesaplanmıştır. Alınan görüntülerde yapılan füzyonlar ile oluşturulan ITV’ler kullanılarak yapılan adaptif planlar, tedaviden sonra alınan MVBT görüntülerinde yeniden hesaplatıldığında CTV doz sarımının referans planla uyumlu olarak %100’e çıktığı görülmüştür. Bulgular tablo I’de verilmiştir. Sonuç: Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre mesane kanseri radyoterapisinde intrafraksiyonel olarak mesane hacminin büyüdüğü ve CTV’de reçete edilen doz sarımının düşmesine sebep olduğu görülmüştür. Bunu önlemek için Sim.BT’de, hastanın boş mesane ile görüntülemesi yapıldıktan sonra kullanılan radyoterapi tekniğine göre ortalama tedavi süresi kadar beklenip hastaya aynı pozisyon verilerek ikinci BT görüntülemesi yapılabilir. Bu görüntüler kullanılarak yapılan füzyon ile hastaya özgü ITV oluşturulabilir. Hastanın ilk tedavisi uygulandıktan hemen sonra tedavi cihazında 3 boyutlu görüntüleme yapılarak oluşturulan ITV’nin uygunluğu değerlendirilmelidir. Bu protokol mesane kanseri radyoterapisinde tedavi kalitesinin artmasına katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Mesane kanseri, Mesane Hacmi, Helikal TomoTerapi, ITV, MIM, İntrafraksiyonel Değerlendirme. Tablo. Sim.BT, tedavi öncesi ve tedavi sonrası MVBT görüntülerinden oluşturulan mesane hacimleri ve CTV doz sarım yüzde değerleri Hasta No Tedavi Süresi (s) Sim. BT Mesane Hacmi (cc) Tedavi ÖncesiMesane Hacmi (cc) Tedavi Sonrası Mesane Hacmi (cc) Sim. BT CTV Doz Sarımı (%) Tedavi Öncesi CTV Doz Sarımı (%) Tedavi Sonrası CTV Doz Sarımı (%) 1 214 100,7 108,5 112,2 100 100 98 2 281 100,4 98,9 126,5 100 99,8 93 3 266 150 148,9 164,8 100 97,5 90,8 4 215 91,2 83,7 110,1 100 100 96 5 227 132 138 145,8 100 99,5 97 Ortalamalar 240,6 114,9 115,6 131,9 100 99,4 94,9