Geleneksel ulus devlet yaklaşımının sorgulanması ve ulus devletlerin, küresel sorunların çözümünde yer yer yetersiz kalması sonucu toplumların/ülkelerin hak ve çıkarlarının korunmasını sağlamak amacıyla uluslararası kuruluşlar kurulmuştur. Bu kuruluşlar, küreselleşen dünyadaki gelişmelerden etkilenip, aynı zamanda bu gelişmeleri etkileyerek toplumlara, dolayısıyla da ülkelere yön vermeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmada; Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Avrupa Birliği, Güneydoğu Asya Ulusları Birliği, Şangay İşbirliği Örgütü, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Afrika Birliği’nin kuruluş amaçları doğrultusunda sporu kullanım biçimleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniğinden yararlanılmış, literatür taraması yapıldıktan sonra ilgili kuruluşların resmi web siteleri kuruluşların politik yaklaşımları açısından detaylı olarak incelenmiştir. Sonuç olarak sporun Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlıklı bir dünya inşa etmek, UNESCO ve UNICEF tarafından eğitime erişim imkânı sunmak, Avrupa Birliği tarafından bütüncül bir Avrupa oluşturmak için bir politika aracı olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Güneydoğu Asya Uluslar Birliği, insanlar arası bağları geliştirerek güçlü tutmak ve bölgesindeki halklarla dayanışmayı sağlamak, Şangay İşbirliği Örgütü ise spor yoluyla “Şangay Ruhu”na bağlılığın ve üye ülkelerin halkları arasındaki sosyal uyumun sağlanması amacıyla spora ilişkin politikalar üretmektedirler. İslam İşbirliği Teşkilatı, spor organizasyonlarından yararlanarak uluslararası, kıtasal ve bölgesel düzeyde Müslüman toplumların işbirliğinin geliştirilmesi ve ayrıca bir kültür taşıyıcısı olarak sporu kullanırken, Afrika Birliği ise sömürgeleştirme ve ırk ayrımcılığını önlemek, öte yandan kıtanın kalkınması ve barış için sporu bir araç olarak kullanmaktadır. Sonuç olarak araştırmada incelenen uluslararası kuruluşların her birinin, kendi kuruluş amaçlarına ulaşmak amacıyla sosyo-ekonomik ve politik farklı uygulamalar biçiminde sporu bir araç olarak kullandıkları belirlenmiştir.
As a result of the questioning of the traditional nation-state approach and the inadequacy of nation-states in solving global problems, international organizations have been established in order to protect the rights and interests of societies/countries. These organizations are affected by the developments in the globalizing world and at the same time try to direct societies and therefore countries by influencing these developments. In this study; the sports policies of global organizations such as the United Nations, the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), the World Health Organization (WHO), the United Nations Children's Fund (UNICEF), the European Union , the Association Southeast Asian Nations, the Shanghai Cooperation Organization, the Organization of Islamic Cooperation and the African Union have been examined and it has been tried to determine the forms of use of sport in line with their establishment purposes. Document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used in the research, and after the literature review, the official websites of the relevant organizations were examined in detail in terms of the political approaches of the organizations. In this context, it has been determined that sports are used as a policy tool by the World Health Organization under the umbrella of the United Nations, to build a healthy world, to provide access to education by UNESCO and Unicef, and to create a holistic Europe by the European Union. The Association of Southeast Asian Nations produces sports-related policies in order to develop and strengthen the ties between people and to ensure solidarity with the peoples in the region, while the Shanghai Cooperation Organization produces policies related to sports in order to ensure adherence to the "Shanghai Spirit" and social harmony among the peoples of the member countries. While the Organization of Islamic Cooperation uses sports to develop cooperation between Muslim societies at the international, continental and regional level and also as a cultural carrier by taking advantage of sports organizations, the African Union uses sports as a tool to prevent colonization and racial discrimination, on the other hand, for the development of the continent and peace. As a result, it has been determined that each of the international organizations examined in the research use sports as a tool in the form of different socio-economic and political practices in order to achieve their own founding goals.
