Sənaye inqilabının universal sərgilərinyaranmasına təsiri.


Mehdiyeva Azızzade T.

Senet Akademiyası ((beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal)), cilt.4, sa.19, ss.35-52, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

İlk dəfə XVIII əsrdə İngiltərədə başlayan Sənaye İnqilabı, əslində

mexanikləşmə dövrünün başlanğıc nöqtəsi sayıla bilər. Avropada XVIII-XIX

əsrlərdə yeni ixtiraların istehsala təsiri ilə davam edən Sənaye İnqilabı mühüm

iqtisadi, siyasi və sosial deyişikliklərə səbəb olmuşdur. Bu araşdırmada daha ilk

illərində bədii, mədəni və sosial yanaşmaların daxil edilməsində əsas rol oynayan

konseptual konstruksiyaları ilə bəşəriyyətin inkişafına mane olan problemlərin

aradan qaldırılmasında Universal Sərgilərin əhəmiyyətinə geniş yer verilmişdir.

Bilavasitə bu tədbirin istər yerli, istərsə də qlobal səviyyədə mühüm kütləvi

informasiya vasitəsi kimi qəbul edildiyinə dair oxuculara bilgi verilmişdir.Müasir

dövrün bəlkə də əsasını təşkil edən bu inqilabın ictimai həyatın bir çox sahələrində

olduğu kimi sənət sahəsinə də təsirli olmuşdur. İnqilabla gələn dəyişiklik və

yeniliklər prosesi gündəlik həyatda məhsul və istehsalda, sənətdə məkan və məzmun

baxımından dəyişikliyə səbəb olarkən, bədii əsərlər de həm texnika, material, həm

də mövzuları baxımından dəyişikliyə məruz qalmışdır. Bundan əlavə, sərgi

meydançalarında böyük dəyişikliklər müşahidə olunmuşdur. Sərgi maketi kimi qəbul

edilən Universal Sərgilərdə sənaye inqilabının gətirdiyi konstruksiyalarda əsasən

şüşə və dəmir materiallardan istifadə edilərək sərgi məkanları təşkil olunmuşdur.

Bu sərgilərin festival ab-havası incəsənət əsərlərinin nümayiş olunduğu məkanlar

baxımından Universal Sərgilərdən Müasir İncəsənət Sərgilərinə qədər olan

35

“Sənət Akademiyası”____________________________________________________________

müddətdə diqqəti cəlb edir. İlin müəyyən vaxtlarında keçirilən yarmarkaları müasir

incəsənət festivalı hesab etmək olar.