Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, cilt.14, sa.1, ss.122-150, 2022 (Hakemli Dergi)
Dış ticaretin ana dağıtım noktalarının başında limanlar gelmektedir.
Limanlar, dış ticaret firmalarının faaliyetlerine, maliyet, lojistik, teslim şekli,
kontrol, müşteri memnuniyeti gibi birçok konuda doğrudan ya da dolaylı olarak
etki etmektedir. Bu nedenle, uluslararası ticaret yapan firmalarının kritik
görevlerinden biri de liman seçimidir. Firmalar açısından optimal liman tercihi,
ulusal ve uluslararası iş ortaklığını da güçlendirmektedir. Bu noktada,
firmaların liman tercihi etkileyen kriterlerin ve karar sürecindeki etki
düzeylerinin belirlenmesi gerekmektedir. Birden fazla amacın optimizasyonunu
içeren liman seçimi, çok kriterli karar verme problemi olarak dikkate
alınmaktadır. Bu çalışmada, Antalya limanı hinterlandında faaliyet gösteren
firmaların liman tercihini etkileyen kriterlerin belirlenmesi ve karar sürecinde
ağırlıklarının sıralanması amaçlanmaktadır. Karar kriterleri arasındaki
etkileşimi kullanarak, kriter ağırlıklarını belirleyen Bulanık Dematel yönteminin
uygulandığı çalışmada, maliyet, liman hizmetleri, fiziki koşullar ve diğerleri
olmak üzere 4 ana kriter altında, 21 adet alt kriter belirlenmiştir. Çalışmada,
diğer kriterler ile en yüksek düzeyde ilişkide bulunan kriterler sırasıyla iç nakliye
masrafı, limanın konumu, teslim şekli ve iç nakliye bağlantısı olarak
belirlenmiştir. Kriter ağırlıkları açısından incelendiğinde, en önemli kriterlerin
sırasıyla, iç nakliye masrafı, limanın konumu, iç nakliye bağlantısı, teslim şekli
ve navlun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.