CEDRUS, cilt.2, ss.377-442, 2014 (Hakemli Dergi)
Bu makale, gece deniz yolculuğunun antikçağda iyi bir şekilde belgelenmiş yöntemi içerisinde deniz yolculuğu açısından işaret sinyallerinin/pharos’un önemini vurgulamaktadır. Bu, Pharonic toprak varlığının işareti dolayısıyla ca. M.Ö. 1400’den itibaren Pharos Adası ismini alan ve Rhakotis limanını işaret ederek Hellenistik Pharos’un yapımından önce, ca. M.Ö. IV. yüzyılda ayakta duran kulesiyle Arrianus’un Anabasis’inde belirtilen bir kulenin varlığı ileri sürülebilir. Pharsalos gibi Pha/Phar harfleriyle başlayan denizcilik isimleri liman işaret ışıklarının daha önceki varlığını gösterdiğini akla getirmektedir. Bu durumda salos açık bir liman anlamı vermektedir. İşaret yapısının/kulesinin büyüklüğünün önemi çevredeki topografyayla ilişkilidir. Işık kaynaklarının sayısı, kullanılan olası yakıtlar ve eğer fenerlerde bu işaret sinyalleri kış gecelerinde de faaliyet gösteriyorsa önemi daha da artar. Makale, daha önce “konik mezarın ünik bir formu”nun örneği olarak yayınlanan Kilikia liman kenti Anemorium’da in-situ halindeki altında muhtemelen iniş iskelesi için işaretlerden ziyade geç antikçağdaki bir liman girişi işaret olarak pharos ve anti-pharos’u hatırlatan göreceli yükseklikleri görünmekte olan yapıların, geç M.Ö. I. yüzyıl ya da erken M.S. I. yüzyıla tarihleme görüşleriyle sona ermektedir.
This article addresses the importance, in the well documented practice in antiquity of nocturnal navigation, of marker-beacons/pharos for navigation. It suggests the presence of a Pharonic territorial marker on the consequently named Pharos Island from c. 1400 B.C. marking the port of Rhacotis, with the tower standing in the IVth c. B.C. noted in Arrian’s Anabasis being its probable replacement, prior to the construction of the Hellenistic Pharos. It suggests that maritime place-names beginning with the letters Pha/Phar, such as, Pharsalos, indicate the former presence of harbour marker lights, in this case with salos meaning an open roadstead. The matter of the importance of the size of the marker structure relative to the surrounding topography, the number of light sources, possible fuels employed, and if these marker-beacons functioned at night in winter are raised. The article concludes with remarks upon two late Ist c. B.C. or early Ist c. A.D. in-situ structures at the Cilician port city of Anemorium, previously published as examples of, “a unique form of conical tomb”, which seem rather to be markers on the hillside for the probable landing quay below them, their relative heights reminding of the pharos and anti-pharos marking a harbour entrance in antiquity.