Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Pierre Bourdieu Sempozyumu: Sınırlar, Sınıflar, Ayrımlar, Antalya, Türkiye, 14 - 15 Nisan 2016, ss.7
Antalya Yaşlılık Araştırması (AYA)
Özgür Arun ve Çağrı Elmas
Türkiye’nin demografik dönüşümü, gelecek yüzyılın kadınların ve yaşlıların yüzyılı olacağını ortaya koymaktadır. Bu süreçte, yerel yönetimlerin sunacakları hizmetler, hizmetlerin kalitesi ve erişilebilirliği, yurttaşların refahını etkileyecektir. Oldukça çeşitlilik gösteren nüfusun rafine bir analizi, sosyal politikaların ve hizmetlerin yeniden şekillenmesinde, bilhassa yerel yönetimler için öngörü ve kavrayış sunabilecektir. Bu amaç etrafında 2013 yılında Antalya Yaşlılık Araştırması (AYA) gerçekleştirilmiştir. AYA kapsamında, yaşlı nüfusun demografik özellikleri, sağlık durumları ve sağlık hizmetlerine erişilebilirlik, sosyal ilişkiler ve sosyal destek mekanizmaları, yaşam doyumu ve arzuları, kültürel etkinliklere katılım ve teknoloji kullanımları, gelir ve eğitimin kesişimselliği ile tanımlanan toplumsal konumları bağlamında analiz edilmektedir. AYA’nın 2013 yılında gerçekleştirilen ilk fazında, Antalya merkezde temsili ve tesadüfü olarak seçilen 55 yaş ve üzeri 381 kişi ile yüz yüze görüşülmüştür. AYA’nın ikinci fazı kapsamında, 2016 yılı Haziran-Temmuz aylarında temsili ve tesadüfi olarak seçilen 460 katılımcıya 7 modülden oluşan standart bir soru formu uygulanacaktır. AYA-2013 sonuçlarına göre, alt sınıfların çoğunluğunu genç yaşlılar (55-69 yaş) oluşturmaktadır. Yaşlı kadınların %33’ü alt sınıflarda yer alırken, erkeklerin %3’ü alt sınıftadır. Alt sınıflarda, hastalıkların, engelliliğin ve psiko-sosyal sorunların daha yaygın olduğu görülmektedir. Öte yandan üst sınıfta yer alan yaşlıların, yaşam arzuları ve benlik saygıları daha yüksektir; yüksek kültüre ait etkinliklere daha yaygın düzeyde katılmaktadırlar ve teknolojiyi yaşamları içerisinde daha yoğun olarak kullanmaktadırlar. Yaşlanma sürecinde, toplumsal cinsiyet, yaş ve sınıf gibi faktörlerin kesişimselliği kritik bir etkiye sahiptir. Yaşamları boyunca toplumsal konumlarından dolayı sınırlı olanaklara sahip yurttaşlara, bilhassa yerel yönetimlerin sunacağı hizmetler planlanırken, eşitsizliklerin rafine biçimde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, AYA-2013 araştırmasına göre, alt sınıfların, toplumsal konumlarının iyileştirilmesi için doğrudan gelir desteğine ihtiyaç duyduğu, orta sınıfların ise öncellikli sağlık ve sosyal bakım desteğine ihtiyaç duydukları dikkat çekmektedir. AYA-2013 verileri, AYA-2016 ile kıyaslandığında, kesitsel bir araştırma tasarımının söylediklerinin ötesinde, baby boomers kuşağının yaşlılığı nasıl karşıladığını ve “kendi yollarından yaparak” yaşlılığı nasıl dönüştürdüğünü anlamamızı sağlayabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Yaşlılık, Toplumsal Cinsiyet, Baby Boomers, Sınıf, Kültürel sermaye.