4. Uluslararası & 12. Ulusal Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 13 - 16 Ocak 2022, ss.543
YS-02 Türkiye’deki Ameliyathane Hemşirelerinin Robotik Cerrahiye İlişkin Görüşleri, Deneyimleri ve Bireysel Yenilikçilik Özelliklerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi Emine ÇATAL1 , Cindy SİLVEİRA THOMAS PORTO1 1 Akdeniz Üniversitesi
ÖZET
Giriş: Ameliyathane hemşirelerinin robotik cerrahiyle ilgili görüş ve deneyimlerinin, uyum sağlamalarını etkileyen faktörlerin daha iyi anlaşılmasına ihtiyaç vardır. Aynı zamanda bireysel yenilikçilik özelliğinin robotik cerrahideki gibi yeni bir role uyum sürecine etkisinin ortaya konması da önemlidir.
Amaç: Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de robotik cerrahi uygulanan kurumlardaki ameliyathane hemşirelerinin robotik cerrahiye ilişkin görüşlerini ve bireysel yenilikçilik özelliklerini karşılaştırmak; robotik cerrahi salonlarında çalışan ameliyathane hemşirelerinin deneyimlerini, uyum süreçlerini ve etkileyen faktörleri belirlemektir.
Yöntem: Araştırma, karşılaştırmalı tanımlayıcı bir çalışmadır. Türkiye’deki robotik cerrahi uygulanan 12 kurumda çalışan 115 ameliyathane hemşiresi örnekleme dahil edilmiştir. Veriler; Hemşirelerin Demografik Özellikleri ve Robotik Cerrahi Değerlendirme Formu ile Bireysel Yenilikçilik Ölçeği kullanılarak, Ocak 2018-Eylül 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Nicel veriler uygun istatistiksel yaklaşımla incelenmiştir (bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Kruskal-Wallis H testi). Robotik Cerrahi Değerlendirme Bölümü’ndeki açık uçlu sorulara verilen cevaplardan elde edilen nitel veriler ise içeriklerine göre gruplandırılıp kodlanarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Ameliyathane hemşirelerinin robotik cerrahiye ilişkin düşüncelerinin olumlu olduğu; %66,1'inin Türkiye'deki uygulanma alanlarına ilişkin görüş bildirdiği, en çok belirtilen alanın üroloji olduğu, %36,5'inin robotik cerrahi salonlarındaki hemşirenin rolünü daha kolay/konforlu olarak değerlendirdiği bulunmuştur. Robotik ekibe dahil olmadan önce hemşirelerin sadece %35,8'i eğitim almış ve %55,2'si bireysel olarak bilgi aramıştır. Robotik cerrahi deneyimi olan ameliyathane hemşirelerinin Bireysel Yenilikçilik Ölçeği puan ortalaması (X=66,45), deneyimi olmayanlara göre (X=61,38) anlamlı bir farkla daha yüksektir (p<0.001). Eğitim almış hemşirelerin %85'inden fazlası robotik cerrahiye 3 ay veya daha kısa sürede uyum sağlamışken, bireysel yenilikçilik puanları yüksek olan hemşireler istatistiksel olarak anlamlı farkla (p <0.05) daha kısa sürede uyum sağlamıştır. Ayrıca robotik cerrahi salonunda çalışma deneyimine ilişkin en önemli kolaylaştırıcı faktör olarak eğitim alma, ekip çalışması, cerrahi prosedürü izleme; engelleyici faktör olarak ise yetersiz eğitim ve teknik sorunlar bildirilmiştir.
Sonuç: Ameliyathane hemşireleri robotik cerrahi hakkında olumlu görüşe sahiptir; robotik cerrahi deneyimi olan hemşirelerin bireysel yenilikçilik düzeyleri daha yüksektir ve eğitim almış hemşireler önemli ölçüde daha iyi uyum sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Robotik cerrahi, ameliyathane hemşireleri, hemşirelerin deneyimleri,
uyum süreci, bireysel yenilikçilik özelliği.