Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. Ulusal Histoloji ve Embriyoloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 10 - 13 Mayıs 2018, ss.324-325, (Özet Bildiri)
Sirt1 özel bir yolak ile FoxO proteinlerinin hedefini metastazı tetikleyecek şekilde
etkileyebilir mi?
Sendegül Yıldırım1
, Sayra Dilmaç1
, Nilay Kuşcu1
, Dileyra Adıgüzel1
, Şükran Burçak Yoldaş2
, Nuray
Erin3
, Gamze Tanrıöver1
1Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Antalya
2Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı, Antalya
3Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, Antalya
Amaç: Meme kanseri, akciğer kanserinden sonra kadınlarda kansere bağlı görülen başlıca ölüm
sebebidir. Malign karaktere sahip meme kanserlerinde tümör hücreleri, belirli bir büyüklüğe
ulaştıktan sonra lenfatik sistem ve kan yoluyla tüm vücuda metastaz yapma potansiyelindedirler.
Bu nedenle meme kanserinin ilk olarak iskelet sistemi, akciğer, karaciğer ve beyine metastaz
yaptığı ve hızla yayıldığı bilinmektedir. Çalışmamızda; malign karakterli primer tümörün metastazı
ve benign tümörün yarattığı inflamatuvar yanıtın etkisiyle ortaya çıkan mikroçevrede, hücre
siklusunda etken role sahip olduğu bilinen Sirt1 ve FoxO ailesi proteinlerinin ekspresyonlarını
değerlendirerek, özellikle bu proteinlerin hem tümör hem de metastatik yolaktaki etkinliğine dikkati
çekmeyi amaçladık.
Gereç-Yöntem: Projemizde metastatik 4TLM (4T1 hücrelerinin karaciğere metastazından elde edilen
hücre hattı; 100.000 hücre/fare) ve metastatik olmayan 67NR (1.000.000 hücre/fare) hücre hatları
kullanıldı. Bu hücre hatlarının 8-10 haftalık Balb/C dişi farelerin meme dokularına ortotopik olarak
enjekte edilmesiyle oluşturulan modelde, enjeksiyondan 26 gün sonra fareler sakrifiye edildi.
Primer tümör, akciğer ve karaciğer dokuları çıkarılıp, immünohistokimya ve western blot ve RT-PCR
analizleri ile Sirt1 ve FoxO (FoxO1, FoxO3) ailesine ait proteinlerin ekspresyonları değerlendirildi.
İmmun boyanmaların sonuçları image-J analizi ile yorumlanarak gruplar arasındaki farklar
istatistiksel olarak yorumlandı.
Bulgular: Metastatik olmayan primer tümörlerde, yoğun Sirt1, p53, p21, E2F1, FoxO1 ve FoxO3
ekspresyonlarının, metastatik karakterli tümörlerde düştüğü görüldü. Primer tümörlerde gözlenen
immunohistokimyasal ekspresyonlar, western blot ve RT-PCR bulguları ile desteklendi. Primer
tümörlere ilaveten metastatik akciğer ve karaciğer dokularında da, Sirt1, E2F1 ve FoxO
proteinlerinin özellikle metastaz alanlarında ekspresyonlarının varlığı dikkati çekti.
Sonuç: Karaciğer ve akciğer dokularına metastaz yapan hücrelerde; Sirt1, E2F1 ve FoxO
proteinlerinin ekspresyonları artarken p53 ve p21 ekspresyonlarının da azaldığı görüldü. Bu
ekspresyon paterni bize, Sirt1 ve FoxO proteinlerinin birlikte çalışarak hücrenin hayatta kalmasına
destek olacağını, aynı zamanda Sirt1’in p53, p21 yolağını inhibe ederek hücrenin apoptoza gidişine
engel olacağını düşündürdü. Metastaz alanlarında yanıtın bu şekilde değişmesi, Sirt1’in özel bir
yolak ile FoxO proteinlerinin hedef genlerini etkileyebildiğini tümör hücresinin hayatta kalmak için
mücadele edebileceğini akla getirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Meme kanseri, Sirt1, FoxO ailesi, metastaz