Akışkan yatakta prinanın ikincil hava ilavesi ile yakılması ve emisyon karakteristiklerinin belirlenmesi

VAROL M., ATIMTAY A. T.

VI. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, Isparta, Türkiye, 25 - 27 Mayıs 2006, ss.869-879

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Isparta
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.869-879
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Nüfüs ve ekonomik gelişmenin artması ile dünyadaki enerji gereksinimi de giderek artmaktadır. Bu enerji ihtiyacını karşılamak ve aynı zamanda çevre kirliliğini önlemek için mevcut standardlara uymak açısından “yenilenebilir” bir enerji kaynağı olan BİYOKÜTLE nin önemi hergün daha da artmaktadır. Biyokütlenin enerji eldesinde kullanılması “Sürdürülebilir Kalkınma” amaçlarına uymakta, ayrıca Kyoto Anlaşmasının hedeflerine ulaşmaya da yardım etmektedir.

Prina zeytinyağı eldesinden sonra zeytinin geri kalan posa kısmıdır. Özellikle Akdeniz ülkelerinde önemlidir. Türkiye’de zeytinyağı eldesinde yılda yaklaşık 670 000 ton zeytin kullanılmakta ve bundan da yaklaşık 270 000 ton prina üretilmektedir. Prinanın kalori değeri (alt ısıl değeri) 3000-3500 Kcal/kg, kükürt içeriği ise ağırlıkça %0.05-0.1 arasındadır. Bu nedenle, zeytin yetişen bölgelerde temiz enerji üretiminde prinanın yakılması büyük öem arzetmektedir. Ancak, prina yakılması sırasında istenmeyen kirleticilerin oluşmasını önlemek amacıyla uygun yakma teknolojisi kullanılmak ve yakma verimini en yüksek düzeye çıkarmak gereklidir.

Bu çalışmada prinanın yakılabilmesi için 10 cm iç çapında ve 90 cm yüksekliğinde bir “kabarcıklı akışkan yatak” kullanılmıştır. Yatak sıcaklığı 800-900oC arasındadır. Prina ve çeşitli prina+kömür karışımları bu yatakta yakılmış, yanma sırasında oluşan O2, SO2, CO2, CO, NOx ve toplam hidrokarbon konsantrasyonları ölçülmüştür. Aynı zamanda yataktaki sıcaklık ve basınç dağılımları da ölçülmüştür. Prina tek başına yakıldığında %90-92 yanma verimi elde edilmiştir.  Prina kömüre %25, %50 ve %75 oranında karıştırılarak yakma deneyleri yapılmıştır. Emisyonların hava fazlalık katsayısı ile değişimi incelenmiştir. Ayrıca, literatürde daha önce yapılan çalışmalardan değişik olarak yatağın üst kısmına (freeboard) değişik oranlarda ikincil hava ilavesi yapılmıştır. Bu hava ilavesi ile tam olarak yanmayan gaz karışımında CO oluşumunun azaldığı görülmüş ve yanma verimi artmıştır. Kömür ve prina karışım halinde yakıldığında, karışımda prina oranı arttıkça SO2 emisyonu azalmaktadır.  CO, CmHn and NOx emisyonları da prina oranı arttığında azalmaktadır.