Akdeniz Sanat Dergisi, cilt.18, sa.33, ss.9-31, 2024 (Hakemli Dergi)
Keşfinden itibaren fotoğrafın, kanıt özelliği onun konumunu güçlendirirken; gelişen teknoloji fotoğrafların gerçeklikle kurduğu ilişkiyi tartışmalı bir noktaya taşımaktadır.
Günümüzde, yapay zeka teknolojisi ile algoritmaların yarattığı fiziki gerçekliğe referans göstermeyen görüntüler yeni gerçekliklerin de ötesine geçerek görüntünün fiziki gerçekle olan bağını tamamen koparmıştır. Bu durumun fotoğraf-izleyici ilişkisinde değişiklikler yarattığı düşünülmektedir. Gerçekleşmemiş bir olayın ya da bir anın, yapay zeka tarafından üretilip dolaşıma giren imajlarının gerçeklik bağlamında, ne derece inandırıcı olduğu, bu görüntülerin “fotoğraf” olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı, imajların gerçek olarak kabul edilip edilmeyeceği bu makalenin konusudur. Makalede, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yöntemde seçilen iki ayrı grupla görüşmeler sağlanmış; bu gruplara ilk olarak kasapları gösteren belgesel fotoğraflar ve ardından yapay zeka ile üretilmiş kasap konulu görseller gösterilmiştir. Katılımcılara, yarı yapılandırılmış sorularla görsellerin gerçekliğini nasıl değerlendirdikleri sorulmuştur. Bu bağlamda araştırma, gerçek fotoğraf ile fiziksel gerçekliğe referans vermeyen, yapay zeka tarafından üretilmiş görselleri, fotoğraf ve gerçeklik ilişkisi bağlamında sorgulamakta ve yapay zeka ile üretilmiş görsellerin gerçek olarak değerlendirilmesi sorunsalına değinmektedir.