Deniz Kaynaklı Biyopolimerlerle Geliştirilen Jeller: Yapı, Etkileşimler ve Uygulama Potansiyeli


Creative Commons License

Yanat M., Kocaoğlu Z.

14. Gıda Mühendisliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 13 - 15 Kasım 2025, ss.49-50, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.49-50
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Son yıllarda sürdürülebilirlik, çevre dostu üretim ve işlevsel bileşen kullanımı gibi kavramların önem kazanmasıyla, deniz kaynaklı biyopolimerler gıda uygulamalarında dikkat çeken alternatifler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, deniz canlılarından elde edilen proteinler (örneğin balık jelatini, surimi proteini) ile makroalg kökenli polisakkaritlerin (aljinat, karragenan, ulvan) etkileşimine dayalı jel sistemleri literatür bilgileri doğrultusunda ele alınmaktadır. Bu sistemlerin yapısal özellikleri, jel oluşum mekanizmaları ve potansiyel kullanım alanları incelenmiştir. Jelleşme süreçlerinde ısıl denatürasyon, iyonik çapraz bağlanma gibi mekanizmalar ile hidrojen bağları, elektrostatik ve hidrofobik etkileşimlerin önemli rol oynadığı görülmektedir. Ayrıca bu jel sistemlerinin reolojik davranışlarının belirlenmesinde dinamik salınım reolojisi gibi analiz yöntemleri; mikroyapısal bütünlüğünün değerlendirilmesinde ise SEM (Taramalı Elektron Mikroskobu) ve CLSM (Konfokal Lazer Taramalı Mikroskobu) gibi mikroskobik teknikler ön plana çıkmaktadır. Geliştirilen jeller; gıda dokusunu iyileştirme, su tutma kapasitesini artırma ve stabiliteyi sağlama gibi avantajlarla surimi, jelatin bazlı ürünler ve yenilebilir kaplamalar gibi çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Ayrıca bu jeller, ağız hissi sağlaması açısından da gıda uygulamalarında önem taşımasının yanı sıra biyomedikal, kozmetik ve farmasötik alanlarda da değerlendirilmektedir. Sonuç olarak, deniz kaynaklı protein ve polisakkarit kombinasyonlarıyla geliştirilen jel sistemlerinin sürdürülebilir ve fonksiyonel yapılarıyla gıda endüstrisinde geleceğe yönelik önemli fırsatlar sunduğu söylenebilir.