Akademik Veri Yönetim Sistemi
ISLAM ARASTIRMALARI DERGISI: TURKISH JOURNAL OF ISLAMIC STUDIES, cilt.2025, sa.53, ss.1-12, 2025 (Hakemli Dergi)
Türk yönetim tarihinde, devlet yöneticilerine hitaben nasihatlerin yer aldığı ve “siyâsetnâme, nasîhatü’l-mülûk, âdâbü’l-mülûk, tuhfetü’l-mülûk, ahlâku’l-mülûk, enîsü’l-mülûk, nasîhatü’l-vüzerâ, tuhfetü’l-vüzerâ, mir’âtü’l-vüzerâ” gibi adlarla anılan çok sayıda kitap kaleme alınmıştır.
Devlet yöneticilerine hitaben yazılan ve nasihatlerin yer aldığı bu tür eserlerde devlet yönetiminin temel ilkeleri, devlet başkanında bulunması gereken özellikler, yönetimde dikkat edilmesi gerekenler, devlet yöneticilerinin atama ve denetimleri, yöneticilerin Allah’a ve halka karşı sorumlulukları gibi konular ele alınmıştır. Bu konuların anlatımında âyetler, hadîsler, hikmetli sözler, meşhur hükümdarların, halife ve sultanların söz ve davranışlarından örneklere yer verilmiştir.
Anadolu Selçukluları dönemi ilim ve devlet adamlarından Muhammed b. Gâzî el-Malatyevî de (606-607/1210-1211 ?) bu tür bir eser kaleme alan önemli şahsiyetlerden biridir. Muhammed b. Gâzî’nin, dönemin yöneticilerine hitaben ve ithafen hazırlamış olduğu Berîdü’s-Saâde ve Ravzatü’l-Ukûl adlı eserleri siyasetname türünün güzel örneklerindendir.
Bu çalışmada Muhammed b. Gazi Malatyevî'nin Berîdu’s-Saâde adlı eserinde kullandığı hadis-i şerifler dikkate alınarak bunların kaynakları dereceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Muhammed b. Gazi Malatyevî, Berîdu's-Saâde'da ele aldığı konuları kırk hadis çerçevesinde açıklamıştır. Bu yüzden Muhammed b. Gazi Malatyevî'nin Berîdu's-Saâde'si hadis literatüründeki “kırk hadis” kitapları arasında sayılabilir.
Anahtar kelimeler:
Muhammed b. Gâzî el-Malatyevî, Berîdü’s-Saâde, siyâsetnâme, nasîhatü’l-mülûk, hadîs.