6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Gaziantep, Türkiye, 26 - 27 Nisan 2019, ss.201
Işık ve sıcaklık, bitkilerin fizyolojik, morfolojik ve pomolojik özelliklerini doğrudan
etkilemektedir. Bu nedenle, bu iki iklim verisinin ölçümü, tarım bilimleri alanında çalışan
araştırmacılar için önemlidir. Sözkonusu iklim verilerine dayanılarak, evapotranspirasyon, bitki su ihtiyacı ve sulama programlaması belirlenebilmektedir. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde, güneş ışınımının ölçümü sınırlı düzeyde yapılmaktadır. Bu veriler sera içerisinde ise hiç ölçülmemektedir. Son yıllarda, açıkta dünya dışı güneş ışınımını (atmosferüstü radyasyon) kullanarak kısa dalga boylu radyasyonu tahmin etmek için çok sayıda model geliştirilmiş olmasına rağmen sera koşulları için geliştirilen model neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada, tarla koşulları için geliştirilen 7 farklı model (Hargreaves, Bristow ve Campel, Annandale, Chen, Donatelli ve Campbell, Hunt ve Goodin), Akdeniz tipi plastik kaplı serada kısa dalga boyu radyasyonunun tahmin edilmesi için optimize edilmiştir. Bu amaçla farklı modellerin katsayıları optimize edilerek elde edilen radyasyon değerleri serada ölçülen radyasyon değerleri ile karşılaştırılmıştır. Ölçülen ve tahmin edilen değerler, determinasyon katsayısı (R2), tahminin standart hataları (RMSE), göreli hata (RE), ortalama taraflı hata (MBE) ve Willmott indeksi (d) gibi bazı performans kriterleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlara göre, Donatelli ve Campbell modeliyle elde edilen kısa dalga radyasyon değerleri, ölçülen verilere en yakın sonuçları vermiş (R2 = 0.85; RMSE = 2.23; RE = 0.31; MBE; 0.02; d; 1.0) bunu Bristol ve Campbell modeli izlemiştir (R2 = 0.85; RMSE = 2.24; RE = 0.31; MBE; 0.02; d; 1.0). Çalışma sonucunda elde edilen modifiye edilmiş denklemlerin, Akdeniz tipi plastik eralarda kısa dalga radyasyonunu belirlemede ayrıca, referans bitki evapotranspirasyonunu hesaplamak için geliştirilen denklemlerde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Estimating Temperature Based Short Wave Radiation in a Mediterranean Type Plastic Covered Greenhouse
Solar radiation and temperature directly affect the physiological, morphological and pomological characteristics of plants. Therefore, the measurement of these two climatic data provides a significant advantage for researchers working in the field of agricultural sciences. Based on these two climatic data, evapotranspiration, crop water requirement and irrigation scheduling can be determined. However, in developing countries, the measurement of solar radiation is limited. This data is not measured inside greenhouses at all. In recent years, a large number of models have been developed to estimate short wavelength radiation using extraterrestrial radiation for field conditions. However, the model developed for greenhouse conditions is almost negligible. In this study, 7 different models (Hargreaves, Bristow and Campel, Annandale, Chen, Donatelli and Campbell, Hunt and Goodin) developed for field conditions were optimized for estimating short wavelength radiation in a Mediterranean type plastic covered greenhouse. The radiation values obtained by optimizing the coefficients of different models were compared with the radiation values measured in the greenhouse. The measured and estimated values were compared using coefficient of determination (R2), root mean square error (RMSE), relative error (RE), mean bias error (MBE), and the Willmott index of agreement (d). According to the results, shortwave radiation values obtained with the modified Donatelli and Campbell model gave the closest results to the measured data (R2= 0.85; RMSE= 2.23; RE=0.31; MBE; 0.02; d; 1.0) followed by Bristol and Campbell model (R2= 0.85; RMSE= 2.24; RE=0.31; MBE; 0.02; d; 1.0). Thus, the modified equations can be used to determine shortwave radiation in Mediterranean type plastic greenhouses. In addition, it was concluded that it would be appropriate to use it for the equations developed to determine the reference evapotranspiration.