İS SİYAHININ, GELENEKSEL TÜRK SANATLARINDA, DOĞAL BOYA OLARAK KULLANIM ALANLARI.

ÇENGEL Z. Ç.

II. ULUSLARARASI AKDENİZ SANAT SEMPOZYUMU, Antalya, Türkiye, 10 - 12 Mayıs 2017, cilt.1, sa.0

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İS SİYAHININ, GELENEKSEL TÜRK SANATLARINDA, DOĞAL BOYA OLARAK KULLANIM ALANLARI

Akdeniz Üniversitesi ,cigdemcengel@akdeniz.edu.tr  Zeynep Çiğdem ÇENGEL

                                                                                               

Özet

Türk kültürünün günümüze ulaşan örneklerinde ve devam ettirilen geleneksel sanatlarında karşımıza çıkan is boyasının uygulandığı başlıca alanları ele alıp, kullanıma hazırlama yöntemleri ile kullanım alanlarını anlatmaya çalışacağım. Çağlarca önem verilmiş malzeme olan is, hem kolay elde edilmesi hem de pek çok alana uyarlanabilmesi ile işlevselliği keşfedilmiş ve değerlendirilmiş, bir malzemedir. Bu değerli malzeme, Orta Asya Bozkırlarından Türk kültürünün yayıldığı her coğrafya da ve dönemde karşımıza çıkmaktadır. Orta Asya da ki dövmelerde geleneksel yöntemlerde dövme mürekkebi olduğunu ve Türklerin son yerleştiği coğrafyada, kitap sanatları içinde kapsamlı şekilde yer aldığını bilmekteyiz. Bu malzemenin önemine Mimar Sinan bile kayıtsız kalamamıştır. Camilerinde kubbelerin isten korunması ve toplanan islerin kullanılması için, is odaları yapmıştır. Hat sanatçıları, en iyi is mürekkebini yapabilmek için el ile 500 bin tokmak vurmayı dahi zor saymamışlardır. Farklı çağlarda binlerce Hattat’ın Hüsn-i Hat yazılarını yazdığı en yüksek verimin alındığı vazgeçilmez mürekkep çeşidi olan is mürekkebinin, zamana direnme özelliğini yüzyıllar önce yazılmış eserlere bakarak günümüz sanatçıları da anlayabilmiştir. Bu malzeme, Ebru sanatında ise is siyahı olarak karşımıza çıkar, mermer üzerinde ezilerek kullanılan ebru boyası günümüzde ki geleneksel sanatların içinde mevcut yerini korumaktadır. Bu mütevazi ama bir o kadar da maharetli malzemeyi tüm kullanım alanları ile ele almak ve bizim kültürümüze ve sanatımıza verdiği hizmeti vurgulamak yazıyı yazmaktaki yegane amacım olmuştur.

Anahtar Kelimeler: İs, bozkır, doğal boya, mürekkep, hat.
 

TRADITIONAL TURKISH ART AND IN THE NATURAL PAINTS AS AREAS OF USE BLACK INSTITUTION

Abstract

 

  I will try to explain the usage areas and the areas of usage by taking the main areas where the is painting is encountered in the examples of the Turkish culture and the traditional arts which are continuing. The material, which is an important material for ages, is a material that has been discovered and evaluated its functionality with both easy to obtain and adaptable to many fields. This precious material is antagonism emerging. Every geography and period in which the Turkish culture has spread from the Central Asian Steppe. We know that the tattoos ink in Central Asia are in traditional ways and they were used in book art in the last geography of Turkish living. Even Mimar Sinan care about the importance of this material. This is soot room made in mosque, is materials, using in the calligraphers. Calligraphers crushed it 500 thousand times and good  inks made. It is possible that we can understand the of time, which is the indispensable, ink type in which the highest yields of thousands of calligraphers written by calligraphers in different periods are written, based on works written centuries ago.  In  the art of marbling, it is used soot black color, the marbling as used black color on the  preserves its place among today's traditional arts. It has been my only goal to write this writing to address this modest but yet different material with all its uses and to emphasize the service in our culture has given to us.


Keywords: Soot, steppe, natural paint, ink, calligraphy.