Akademik Veri Yönetim Sistemi
Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, cilt.14, sa.2, ss.291-312, 2022 (Hakemli Dergi)
Yerel mimarinin geleneksel dokudaki rolü ve önemi büyüktür. Yerel mimarinin
bir parçası olarak geleneksel konutlar; bölgede yaşayan insanların aile yapısı din,
kültür, sosyal ilişkiler, iklim ve topoğrafyanın etkisiyle şekillenmektedir. Geleneksel
konutlarda önemli bir hizmet eylemini tanımlayan depolama kavramı da mekân ve
donatı kurgusu açısından hem sosyo-kültürel hem de doğal çevreden ilham alan yöresel
bir yaklaşıma sahiptir. Bu kapsamda geçmişten günümüze yüzyıllar süren deneyimin
meyvesi olarak geleneksel konutların mekân ve donatı kurgusunda yer alan depolama
alanları özgün nitelikler taşıdığı gibi bu alanların korunması, kayıt altına alınması ve
sürdürülebilirliği de kültürel kimlik açısından oldukça önemlidir. Bu doğrultuda
çalışmada, geleneksel Türk konutunda yer alan depolama alanlarının; işlevsel kurgu
(Mekân-Eylem İlişkisi) ve donatı özellikleri (Sabit ve Hareketli Donatılar) ile bu
birimlerin yapım tekniği-malzeme ve süsleme özellikleri kapsamında incelenmesi
yapılmıştır. Yapılan incelemeler ışığında geleneksel Türk konutu depolama birimlerini,
işlevsel kurguda odunluk, samanlık, depo-ambar, kiler odası ve çatı arası kullanımları;
sabit ve hareketli birimleri ise yüklük, dolap sistemleri, raf-sergen, sabit tahıl ambarı
gibi sabit donatılar ile küp, sepet, sandık ve hareketli tahıl ambarı gibi hareketli
donatıların oluşturduğu belirlenmiştir. Günlük yaşantının önemli bir parçası olan
depolama eyleminin geleneksel Türk konutu yapılarında incelenmesi ve kültürel
niteliklerinin belirlenmesi ile gelecek kuşaklara aktarılması ve kültür envanterine arşiv
oluşturulması açısından diğer araştırmalara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
The role and importance of local architecture in the traditional texture are
significant. Traditional dwelling as part of the local architecture; The influence of
religion shapes the family structure of the people living in the region, culture, social
relations, climate, and topography. The concept of storage, which defines a meaningful
service action in traditional dwellings, has a regional approach inspired by both sociocultural and natural environments in terms of space and reinforcement fiction. In this
context, as the fruit of centuries of past experience, the storage areas in the space and
reinforcement of traditional dwellings have unique qualities. These areas' protection,
registration, and sustainability are essential for the cultural identity. In this direction, of
the study, the storage areas in traditional Turkish dwellings; functional construction
(Space-Action Relationship) and reinforcement properties (Fixed and Moving
Reinforcements), and construction technique-material and ornamental properties of
these units were examined. In the light of the examinations made, the traditional
Turkish dwelling storage units, woodshed, haystack, storeroom-warehouse, pantry
room, and attic used in functional fiction; fixed and moving units are determined to
consist of fixed equipment such as load, cabinet systems, rack-sergen, fixed granary
and moving equipment such as cubes, baskets, crates and moving grain warehouses. It
is thought that the storage action, an essential part of daily life, will be a source for other
research in examining the traditional Turkish dwelling buildings, determining their
cultural qualities, transferring them to future generations, and creating an archive for
the cultural inventory.