TEKNİK TEKSTİLLERİN ORTAYA ÇIKIŞI, MODA TASARIMI İLE İLİŞKİSİ VE BİR TÜRK MODA TASARIMCISI HÜSEYİN ÇAĞLAYAN


TEKER M. S.

21. YÜZYILDA TÜRK SANATI, DOÇ. DR. FATİH BAŞBUĞ, Editör, Akdeniz Üniversitesi Yayınları, Antalya, ss.115-126, 2015

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2015
  • Yayınevi: Akdeniz Üniversitesi Yayınları
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Sayfa Sayıları: ss.115-126
  • Editörler: DOÇ. DR. FATİH BAŞBUĞ, Editör
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tekstil sektöründe, doğal elyafların yerini alan sentetik elyafların ilk ortaya çıkışı “cellulose acetate (selüloz asetat–1865)” ve “artificial silk (suni ipek–1884)” ile olmuştur. Teknik tekstillerin üretiminin başlangıcı ise 1939 yılında ilk sentetik lifin (nylon), gemi yelken bezlerinin üretilmesinde kullanımı kabul edilmektedir. Sonrasında, 1940’lardan başlayarak çığır açan teknik tekstillerin üretiminde ve uygulama alanlarında büyük çapta artma olmuştur. İkinci Dünya Savaşı ve sonrasında gelişen sektör ve buluşlar birçok yeni polimeri, yeni üretim teknolojilerini ve prosesleri hizmete sunmuştur.  1980’lere kadar geçen süredeki hızlı değişim yeni bir terimi, “Teknik Tekstiller”i de beraberinde getirmiştir. 

Teknolojinin hızlı gelişimi sonrasında (1960 sonrası) tekstil endüstrisinde çok önemli bir yere sahip olan bu tekstillerin kullanım alanları da insan aklını zorlar niteliktedir. Üretim teknik ve yöntemlerinin de gelişmesiyle, ortaya çıkan teknik tekstil ürünlerinde estetik de aranan bir kriter haline gelmiştir. Endüstriyel tekstil malzemesi üreticilerinden, moda tasarımcılarına, tekstil sanatçılarından bilim adamlarına kadar alanında uzman kişiler teknik/akıllı malzemeleri tasarımlarında bir araya getirerek, disiplinler-arası çalışmalar sonucunda yeni ürünler meydana getirmektedirler. Hüseyin Çağlayan’ın tasarımlarında kullandığı teknoloji, teknik tekstillerin modaya yansıyan oldukça önemli örnekleri arasında yer almaktadır. Teknolojik kumaşlara, kontrol mekanizmalarına, mikroçiplere, lazer ışıklarına tasarımlarında yer vermektedir. Birçok tasarımcı gibi Çağlayan’da teknolojinin tekstildeki uygulamalarını etkin biçimde kullanmaktadır. Bu çalışmada teknik tekstiller, akıllı tekstiller ve kullanım alanları ve hammaddeler ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Sonrasında teknik tekstil ürünlerinin moda da kullanımı ve Hüseyin Çağlayan’ın tasarımları incelenmektedir. 

Anahtar Kelimeler: Teknik Tekstiller, Akıllı Tekstiller, Moda, Hüseyin Çağlayan  

?In the textile sectorthe first emergence of synthetic fibers that replace natural fibers, has been "cellulose acetate (1865)" and "artificial silk (rayon-1884)" . The beginning of the production of technical textiles in 1939, the production of ships sail cloth was made by synthetic fiber (nylonare accepted for useThenstarting with the production of groundbreaking technical textiles in the 1940s and has been increasing on a large scale applications. The Second World War and the subsequent industry and invention of many new polymers have been put new manufacturing technologies and processes into service. Rapid changes in the period up to 1980, a new term, "Technical Textileswas brought about. 

?After the rapid development of technology (post-1960uses these textile which has a very important place in the textile industry also forces the nature of the human mind. Aesthetic has become a required criterion with the development of the production techniques and methods in the technical textiles. Industrial textile manufacturersfashion designerstextile artiststhe scientists and technical experts have interdisciplinary studies  by combining technical / smart materials in their design and as a resultthey create new products. Technology used in the design of Hussein Chalayan is a very important example reflected in fashionChalayan’s designs include technological fabricsthe control mechanismthe microchip and the laser light. Chalayan uses the application of technology in textile effectively like many designers. This study provides information about technical textiles / smart textilesarea of usage and raw materials. The use of technical textiles in fashion and Hussein Chalayan's designs are examined. 

Key Words: Technical TextilesSmart TextilesFashionHussein Chalayan