16. ULUSAL RADYASYON ONKOLOJİSİ KONGRESİ, Girne, Kıbrıs (Kktc), 9 - 13 Nisan 2025, ss.138-139, (Özet Bildiri)
Amaç: Akciğer, solid tümörlerin en sık metastaz yaptığı organlardan biridir ve akciğer oligometastazlarının tedavisinde stereotaktik beden radyoterapisi (SBRT) etkili bir yöntemdir. SBRT, lokal kontrol avantajı sağlarken akciğer fonksiyonlarında akut ve kronik değişikliklere yol açabilir. Bu çalışmanın amacı, SBRT ile tedavi edilen akciğer oligometastazlı hastalarda tedavi öncesi ve sonrası solunum fonksiyon testi (SFT) parametrelerindeki değişiklikleri belirlemek ve bu değişikliklerin genel sağkalım (GS) üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Bu retrospektif çalışmaya Ocak 2021 - Ekim 2024 tarihleri arasında kliniğimizde SBRT ile tedavi edilen akciğer oligometastazlı 55 hasta dahil edilmiştir. Çalışma kapsamında toplam 71 akciğer metastazına SBRT uygulanmış ve BED10 değeri 100 Gy’in altında olan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. SBRT öncesinde ve tedaviden üç ay sonra olmak üzere iki kez SFT ölçümü yapılmıştır. Değerlendirilen SFT parametreleri: birinci saniyedeki zorlu ekspiratuar volüm (FEV1), zorlu vital kapasite (FVC), FEV1/FVC oranı, vital kapasite (VC) ve karbon monoksit difüzyon testidir (DLCO). Ek olarak, yaş, cinsiyet, sigara kullanımı, histopatoloji, tümör boyutu ve lokalizasyonu, nodül sayısı gibi klinik-demografik özellikler ile ortalama akciğer volümü (MLD), 5 Gy, 10 Gy, 20 Gy alan akciğer volümleri (sırasıyla V5, V10, V20) ve planlanan hedef volüm (PTV)/ total akciğer oranı gibi tedaviye özgü parametreler analiz edilmiştir. Bulgular: Hastaların ortanca yaşı 62 (aralık, 24 - 85) ve ortanca takip süresi 15 ay (aralık, 1 - 30) olarak hesaplanmıştır. Hastaların 40’ı Tomoterapi, 15’i ise Linak cihazında tedavi edilmiştir. Tedavi protokolleri 34 hastada ardışık, 21 hastada gün aşırı uygulanmıştır. SBRT sonrası FEV1/FVC oranında azalma görülmüş, ancak bu fark istatistiksel olarak anlamlılık sınırında kalmıştır (p = 0,06). FEV1/ FVC değişimini etkileyen faktörlerden yaşın sınır değeri 65 (AUC: 0,758 %95 GA 0,582 – 0,934 p =0,011) olarak bulunmuştur.65 yaş ve üzeri hastalarda FEV1/FVC oranındaki azalmanın istatistiksel anlamlılığa ulaştığı gözlenmiştir (p = 0,009). Diğer SFT parametrelerinde SBRT öncesi ve sonrası arasında anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (Tablo 1). SBRT sonrası VC değerleri ile GS süresi arasında pozitif bir korelasyon bulunmuş, VC değerinin 70,5 ml’nin üzerinde olmasının GS süresini anlamlı şekilde artırdığı tespit edilmiştir (p = 0,023) (Resim 1). Sonuç: SBRT uygulanan akciğer oligometastazlı hastalarda, özellikle yaşlı hasta gruplarında FEV1/FVC oranında anlamlı bir azalma gözlemlenmiştir. Ayrıca, SBRT sonrası ölçülen VC parametresi, hastaların genel sağkalımını tahmin etmede potansiyel bir prediktif faktör olarak gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: SBRT, oligometastatik hastalık, solunum fonksiyon testleri, genel sağkalım.