Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi, Antalya, Türkiye, 1 - 03 Kasım 2017, ss.10
Etik günümüzde birçok alanda oldukça sık ve genellikle ahlak ile birbirinin yerine kullanılan bir kavram olduğu söylenebilir. Ahlak daha çok bir toplum veya grubun kendi özgü değer ve erdemlerini temsil ederken, etik ise bir meslek örgütü çalışanları için mesleğini yerine getirirken uygulamaları gereken standartları belirten ilkelerdir. Bir meslek örgütüne giren her kişi için bu standartlar bağlayıcı özellik kazanır(Svara, 2007). Bir çalışma alanını meslek yapan etmenlerden biri de etik ilkelere sahip olmasıdır (Rich, 1985). Öğretmenlik, temel olarak ilişkisel bir doğaya sahip olduğu ve önceden belirlenen hedefler doğrultusunda kişilerde davranış değişikliği yapmayı amaçlayarak çeşitli kararlar alınan ve uygulanan bir meslek olması nedeniyle etik bir boyuta sahiptir (Buzzelli ve Johnston, 2002). Öğrencilerin ahlaki, psikolojik ve fiziksel olarak zarar görmelerini engellemek ve onların bireysel bütünlüğü ile özerkliğine saygı göstermek öğretmenlik meslek etiğinin gereğidir (Carr, 1999). Öğretmenlik mesleğinde etik, öğretmenlerin kendi başlarına etik kararlar veren ve bunları uygulayan bir ahlaki temsilci olmasını hedeflemektedir. Her öğretmenin adil, şefkatli ve insancıl olmasıyla okullar etik bir yapıya kavuşur (Campbell, 2003). Bir öğrencinin okur yazarlığının gelişiminde öğretmenin dil alanındaki bilgisi ve dili kullanma becerisi ne düzeyde etkili olduğu düşünülüyorsa öğretmenlerin etik alanındaki bilgisi, hem öğrencilere ahlakı öğretmekte hem de etik bir öğretim uygulamalarında da o düzeyde etkili olduğu söylenebilir (Sanger, Osguthorpe & Fenster, 2013). Öğretmenlerin etik bilgisi, hem yaptıkları etkinliklerin ahlaki ayrıntılarında hem de sınıf ve okullarındaki davranışlardaki etik erdemlerde gizlidir (Campbell, 2013).
Amaç
Bu çalışmada öğretmen adaylarının zaman yönetimi, fiziksel ortamın yönetimi, davranış yönetimi, ilişki yönetimi ve öğretimin yönetimi olmak üzere sınıf yönetiminin beş boyutuyla ilgili etiksel olaylara ilişkin algılarını belirlemektir.
Anahtar Kelimeler: Etik, Etiksel davranışlar, Sınıf yönetimi
Yöntem
Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve durum çalışması modeli ile desenlenmiştir. Çalışma grubu 2017-2018 akademik yılında bir devlet üniversitesinde pedagojik formasyon eğitimi alan 198 öğretmen adayından oluşmaktadır. Veriler sınıf yönetiminin her bir boyutuna ilişkin yapılandırılmış beş senaryo yoluyla toplanmıştır. Her senaryonun altında etik olan ve etik olmayan durumları belirtip, gerekçelerin açıklanması istenmiştir. Veriler içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırmacılar, çalışmanın geçerlik ve güvenirliğini arttırmak amacıyla verileri birbirinden bağımsız olarak kodlanmış ve daha sonra kendi aralarındaki tutarlılık Kappa katsayı ile belirlenmiştir.
Bulgular ve Sonuç
Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının sınıf yönetimi sırasında karşılaşabilecekleri etiksel olaylara ilişkin davranışların ne düzeyde farkında oldukları ve gerekçelerini ifade edebilme düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Öğretmen adaylarının birçoğu senaryoların hem etik olan hem de etik olmayan durumların farkına varamamışlar, farkına varanların bir kısmı ise bu durumları gerekçelendirememişlerdir. Öğretmen adaylarının fiziksel ortamın yönetimi boyutunda gösterilebilecek etik olan davranışlara ilişkin farkındalıkları daha az düzeyde iken, öğretim programlarının yönetimi konusunda gösterilebilecek davranışlar açısından farkındalıkları daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Etik olmayan durumlarda gösterilebilecek davranışlarda ise öğretim programın yönetimi konusunda öğretmen adaylarının farkındalıkları daha düşükken, zaman yönetimi konusunda farkındalıkları daha yüksek çıkmıştır. Öğretmen adaylarına hizmet öncesinde etik derslerine ilişkin hem teorik bilgilerin verilmesi hem de örnek olaylar yoluyla tartışmalar düzenleyerek farkındalıkları arttırılması önerilmektedir.
Kaynakça
Buzzelli, C. A., & Johnston, B. (2002). The moral dimensions of teaching: Language, power, and culture in classroom interaction. Psychology Press.
Campbell, E. (2003). The ethical teacher. McGraw-Hill Education (UK).
Campbell, E. (2013). Cultivating Moral and Ethical Professional Practice: Interdisciplinary Lessons and Teacher Education. Sanger, M. N., & Osguthorpe, R. D. (Ed.). The moral work of teaching and teacher education: Preparing and supporting practitioners içinde. Teachers College Press.
Carr, D. (1999). Professionalism and ethics in teaching. Routledge.
Sanger, M. N., Osguthorpe, R. D. &Fenstermacher, G. D. (2013). The Moral Work of Teaching in Teacher Education. Sanger, M. N., & Osguthorpe, R. D. (Ed.). The moral work of teaching and teacher education: Preparing and supporting practitioners içinde. Teachers College Press.
Rich, J. M. (1985). The role of professional ethics in teacher education. Action in TeacherEducation, 7(3), 21-24.