Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akdeniz Hemşirelik Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.19-28, 2022 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu sistematik derlemede, randomize kontrollü çalışmalarda baş ağrısı yönetiminde lavanta yağının etkinliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Sistematik derleme, Cochrane kılavuzuna göre randomize kontrollü çalışmaların sistematik bir incelemesiyle hazırlanarak sunulmuştur. İngilizce dilinde yayınlanan çalışmalar yıl sınırlaması olmaksızın Science Direct, Embase, Web of Science,
Scopus, Ulakbim, CINAHL Complete, Pubmed ve Cochrane library veri tabanları arasında taranmıştır. Taramada MESH terimlerine uygun olan “lavender, lavandula, headache, migraine, head pain” anahtar kelimeleri ve kombinasyonları kullanılmıştır. Çalışmaların yanlılık riski, her iki yazar tarafından Cochrane Yanlılık Riski Değerlendirme Aracı (Rob 2) ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Lavanta uygulamasının baş ağrısı üzerindeki etkisinin incelendiği üç çalışma belirlenmiştir. Dahil edilen çalışmaların örneklem sayısı 47-60 arasındadır. Müdahale çalışmalarından birinde on damla lavanta yağı suya damlatılıp içirilerek, diğer ikisinde ise iki- üç damla üst dudağa damlatılarak inhalasyon yöntemleri ile uygulanmıştır. Bir çalışmada değerlendirme Migren Özürlülük Değerlendirilmesi Ölçeği (MIDAS), diğer ikisinde ise Vizuel Analog Skala (VAS) ile yapılmıştır. Çalışmalarda lavanta uygulamasının baş ağrısının sıklığını, şiddetini ve eşlik eden semptomları azaltmada etkili bir yaklaşım olduğu bildirilmiştir. Sonuç: Bu sistematik derlemeye dahil edilen çalışmalar kapsamında, lavanta yağının migren tipi baş ağrısı ve dural ponksiyon sonrası gelişen baş ağrısı yönetiminde etkili bir yaklaşım olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak, bu konuda daha fazla güçlü kanıtlara gereksinim vardır. Lavanta yağının farklı tipteki baş ağrısı yönetimine etkilerinin incelendiği yöntemi iyi tasarlanmış daha fazla sayıda çalışma yapılması önerilmektedir.