10. TÜRKİYE TİROİD HASTALIKLARI KONGRESİ 14-17 ARALIK 2023 ANKARA SÖZEL BİLDİRİ BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ, Ankara, Türkiye, 14 Aralık 2023 - 17 Ocak 2024, ss.1-85
https://www.tiroidkongresi2023.org/TURKIYE_TIROID_HASTALIKLARI_KONGRESI_2023%20KITAP.pdf
SB-01
COVID-19 Aşıları Sonrası Oluşan Yeni ve Nüks Graves' Hastalığı ve Graves' Orbitopati Gelişimi ve
Klinik Seyirleri (Türk Graves’sars-vac Çalışması)
Asena Gökçay Canpolat1
, Atilla Elhan2
, Mustafa Cesur11, Ziynet Alphan Üç3
, Seçkin Yılmaz4
,Hülya Ilıksu Gözü4
, Mehmet Aşık5
, Hayri Bostan6
,
Bekir Uçan7
, Tuğçe Şah Ünal1
, Merve Yılmaz8
, Ayşe Kubat Üzüm9
, Mehmet Çağrı Ünal10, Cüneyd Anıl11, Ümmü Mutlu9
, Nurcan İnce12,
Sevgül Fakı12, Güven Barış Cansu13, Mehmet Sercan Ertürk14, Ayten Oğuz15, Mustafa Aydemir16, Şefika Burçak Polat26, Oya Topaloğlu26,
Reyhan Ersoy26, Bekir Çakır26, Ayşe Merve Ok9
, Ersen Karakılıç17, Muhittin Yalçın18, Yusuf Kayhan19, Kader Uğur20, Dilek Yazıcı23,
Alper Gürlek21, Tülay Omma22, Emre Sedar Saygılı17, Adnan Batman23, Banu Kara24, Göknur Yorulmaz24, Bahri Evren25, Füsun Baloş Törüner18,
Bülent Okan Yıldız21, Murat Faik Erdoğan1
, Faruk Alagöl23, Erman Çakal7
, Mustafa Şahin1
1
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Ankara
2
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Ankara
3
Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı,Uşak
4
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İstanbul
5
Haliç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İstanbul
6
Ankara Etlik Şehir Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Ankara
7
Ankara Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Etlik Şehir Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Ankara
8
Samsun Gazi Devlet Hastanesi, Samsun
9
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İstanbul
10Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İzmir
11Ankara Güven Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği ,Ankara
12Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Ankara
13Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Kütahya
14İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı,İzmir
15Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Kahramanmaraş
16Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Antalya
17Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Çanakkale
18Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Ankara
19Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Samsun
20Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Elazığ
21Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Ankara
22Lokman Hekim Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Ankara
23Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İstanbul
24Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Eskişehir
25İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Malatya
26Ankara Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Ankara
Amaç: Graves hastalığı (GH) etyolojisi net olmamakla birlikte; genetik, epigenetik ve çevresel pek çok faktör rol oynamaktadır.
Bazı viral suşların GH yol açan genetik yatkınlık genleri üzerine epigenetik uyarıcı etkileri olduğu düşünülmektedir. Yine ayrıca
viral ajanlar ile organizmanın taşıdığı ortak antijen yapılarının çapraz reaksiyonlarla oto-immüniteyi tetiklediği bilinmektedir.
Bu amaçla TEMD Tiroid Çalışma Grubu bünyesinde ulusal olarak aşı ve enfeksiyon sonrası görülen yeni gelişimli GH, nüks
GH ve yeni gelişimli veya kötüleşen GO olgularını retrospektif olarak araştırmayı amaçladık.Gereç-Yöntem: 2019-2022 yılları
arasında 24 merkezde Tiroid Çalışma Grubu faaliyeti olarak aşı ve enfeksiyon sonrası görülen yeni gelişimli GH, nüks GH ve
yeni gelişimli veya nüks veya kötüleşen GO olguları retrospektif olarak tarandı, toplamda 239 hasta dahil edildi.
Bulgular: Covid-19 hastalığı sonrası 14 nüks,63 yeni GH; Covid aşıları sonrası 127 yeni GH, 29 nüks GH;Covid 19 enfeksiyonu
sonrası 5 yeni GO,1 nüks GO;Covid-19 aşısı sonrası 15 yeni GO ve 1 nüks GO bildirilmiştir. 16 hastada hem GH hem GO
mevcuttu.Tüm grup yaş ortalaması 42.8±13 yaş, K/E oranı 3,5 olarak tespit edildi. Aşı nedeniyle GH veya GO gelişimi dikkate
alındığında sırasıyla Biontech®, Biontech®+Sinovac®,Sinovac®, Coronavac® ve Coronovac®+Biontech® aşılarının etken olduğu
görüldü.Aşı olma durumuna göre gruplar arasında demografik,laboratuar, klinik özellikler ve tedavi dozları benzerken;sT3
değişimi,sedimentasyon hızı,Covid 19 enfeksiyon geçirme sayısı ve aşı sayıları farklılık arzetti.
Sonuç: Tüm gruplar için Covid 19 enfeksiyonu ve aşı etkileri kıyaslandığında, aşıya bağlı bildirilen vakaların enfeksiyona bağlı
bildirilen vakalardan sayıca fazla olduğu görülmüştür. Yine de kesin bir yargıya varmak için enf veya aşı olmadan GH/GO olan
gruplarla kıyaslama gerekliliği bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, Graves hastalığı, Graves orbitopatisi, Otoimmünite ve aşılar