Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çocuk Endokrinolojisi Olgu Sunumları 10, 9 - 10 Nisan 2021, ss.53
Giriş:
Çocukluk çağı tirotoksikozun en sık nedeni Graves hastalığı olup TSH reseptörüne karşı stimülan antikorlara
bağlı gelişir. Medikal, radyoaktif iyot veya tiroidektomi ile tedavi edilebilir.
Olgu:
Yedi yıldır Graves tanısı ile izlenen, hiperplazik guatr ve göz bulguları yanında, sitopeni gelişen ve
tiroidektomi planlanan 10 yaş kız olgunun soy geçmişinde dayısının da hipertiroidi olduğu öğrenildi. Fizik
muayenesinde boy: 146,8 cm (1,07 sds), ağırılık: 29,3 kg (-0,75 sds), bilateral ekzoftalmus, tiroid evre 3,
kardiyak 2/6 sistolik üfürüm, nabız: 120/dk, puberte Tanner evre 2 ve ellerde ince tremor mevcuttu. Laboratuvarda bulgularında sT3: 3,37 (3.3-4.8) pg/ml, sT4 0,28 (0.8-1.4) ng/dl, TSH 5,63 (0.6-6.2) uIU/mL, TSH
receptör antikor (+) idi. Tiroid ultrasonografide volüm: 65.9ml, heterojen, psödonodüler görünüm saptandı.
Metimazol (0,3mg/kg/gün) kullanan olguya operasyon öncesi cerrahi tarafından tiroid kanlanmasının azaltılması amacıyla (10-15gün) lugol solüsyou 3x2 damla/gün başlandı, metimazol dozu azaltıldı. Dördüncü gün
sT3: 2,16 pg/ml, sT4: 0,12 ng/dl, TSH: 23,4 uIU/mL ile lügol solüsyonu ve metimazol dozu azaltılıp levotiroksin 1,5 mcg/kg/gün başlandı. 13. günde sT3: 6,5 pg/ml, sT4: 0,82 ng/dl, TSH: 1,05 uIU/mL ile ötiroidi sağlanamadığı gerekçesi ile operasyon ertelendi. Jod Basedow etkisi düşünülen olgunun levotiroksin tedavisi kesildi. Takipte sT3: 7.6-8.9, sT4: 0.5-0.8, TSH: 0.03-0.1 aralığında gelişti metimazol 1mg/kg/gün, propronalol
1,5 mg/kg/gün uygulandı. Lügol solüsyonu 1x1 damla olarak azaltılıp kesildi. Nötropeni gelişmesi üzerine tek
doz G-CSF uygulanan ve dexametazon (0,3/mg/kg/gün) da eklenen olguda nötrofil sayısında artış sağlandı.
Hipertirodi için deksametazon, propiltiyourasil ve plazmaferez tedavileri uygulandı. Plazmaferez için venöz
kateter takıldıktan iki seans sonra derin ven trombozu gelişti ve heparin tedavisi başlandı. Trombofili genetik
analizinde; MTHFR Homozigot mutasyonu ve PAI Heterozigot mutasyon saptandı. Yatışının 40. gününde
ötiroidi sağlanan olguda total tiroidektomi yapıldı, komplikasyon gelişmedi ve Levotiroksin tedavisi başlandı.
Sonuç:
Graves hastalarında tiroidektomi öncesi iyot tedavisi Wolff-Chaikoff etkisi ile tiroid hormon biyosentezini ve
tiroid kanlanmasını azaltır. Bu etki süresi hastadan hastaya değişebilir ve kaçış fenomeni ile Jod- Basedow
fenomenine dönüşebilir.