Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarındaki Dil Bilgisi Öğretim Yöntemlerinin İncelenmesi

Kayasandık E., Canbulat M.

Elektronik Dil ve Eğitim Dergisi, sa.3, ss.15-40, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Elektronik Dil ve Eğitim Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Copernicus, Asos İndeks
  • Sayfa Sayıları: ss.15-40
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde en çok kullanılan materyal olan ders kitaplarındaki dil bilgisi öğretim yöntemlerinin izlencesinin çıkarılarak kitaplarda kullanılan dil bilgisi öğretiminin yöntemlere uygun olup olmadığını tespit etmektir. Araştırmada yabancılar için Türkçe ders kitapları model olarak seçilip dil bilgisi ve belirlenen ölçütler açısından incelenmiştir. Araştırma nitel araştırmaya uygun olarak yürütülmüş ve doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni, yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlere yönelik hazırlanmış tüm ders kitaplarını kapsamaktadır. Evrenin tamamına ulaşmak mümkün olmadığı için uygun örnekleme yoluyla seçilen ders kitapları çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Bir kitap serisi aynı izlence ve yöntemle hazırlandığından inceleme için üç farklı yayınevine ait A1-A2 düzeyindeki kitapların çalışma için uygun olacağı düşünülmüştür. Bu kapsamda çalışmanın örneklemini; Gazi Üniversitesi TÖMER Yabancılar için Türkçe Öğretim Seti A1-A2 Ders Kitabı, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti A1-A2 Ders Kitabı ve Hitit Yabancılar için Türkçe Öğretim Seti Temel A1-A2 Ders Kitabı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma kapsamında yabancılar için Türkçe ders kitaplarının dil bilgisi açısından incelenmesine yönelik alanyazın taraması yapılmış ve alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuştur. Bu doğrultuda beş maddelik inceleme ölçütü oluşturulmuştur ve incelemeler bu ölçütler çerçevesinde yapılmıştır. Verilerin analizinde öncelikle ders kitaplarındaki konuların neye göre sıralandığının belirlenmesi amacıyla her bir kitabın içindekiler kısmı ve üniteleri taranmış ve kitapların benimsedikleri izlenceler belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda yabancı dil olarak Türkçe öğretimi için hazırlanan ders kitaplarında kullanılan dil bilgisi öğretim yöntemlerinin yapılandırmacı yaklaşımları hangi düzeyde kapsadığı incelenip kitaplarda yer alan dil bilgisi öğretiminin güncel ve kullanılabilir olma durumu hakkında değerlendirmeler yapılmıştır.