Sosyal Bilimlerde PLS-YEM Kullanım Rehberi: Hiyerarşik Yapı Modellemesi ile Bir Uygulama

Aybek G., Karakaş H.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.24, sa.3, ss.656-674, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

PLS algoritması ile kurulan Yapısal Eşitlik Modelleri, kullanıcı dostu ve kolaylaştırıcı görülen yönleri ile sosyal bilimlerde artarak kendilerine yer bulmaktadır. Sosyal bilimler araştırmacıları, PLS-YEM ile kurdukları araştırma modellerini SmartPLS başta olmak üzere birçok programda son kullanıcı olarak test etmektedirler. Ölçeklerin yapısı gereği, modellerde yer alan değişkenlerin büyük kısmı hiyerarşik çok boyutlu yapılardan oluşmaktadır. Bu çalışma, PLS-YEM kullanımında kullanıcının dikkat etmesi gereken noktaları belirginleştirmeyi amaçlamaktadır. Önerilen kontrol listesi ile bu yöntemin kullanımının kolaylaştırılması sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca, ölçek yapısına göre hiyerarşik yapıların oluşturulması ve geçerlilik-güvenilirliğinin sağlanması gibi konularda üst-düzey yapı modelleme yaklaşımı için bir rehber sunulmuştur. Bu şekilde özellikle Türkçe literatürde rastlanmayan bir yol haritası ile hiyerarşik yapı modellemesinden yararlanacak gelecekteki araştırmalara uygulama, yorumlama ve raporlama konularında katkı sunulacağına inanılmaktadır.

PLS based Structural Equation Modelling approach widens in usage in Social Research thanks to their expedient and facilitator aspects. Social scientists test their models with PLS-SEM with many programs which are led by SmartPLS. Accordingly with structures of scales in social research, most of the models consists hierarchical multi-dimensional variables. The current paper aims to indicate critical points to be considered while using PLS-SEM. The given checklist offers a list for requirements of convenient usage of PLS-SEM. Additionally, this study aims to guide researchers to build hierarchical structures and to grant their validity & reliability. This knowledge fills the blank which is needed in the Turkish literature with a rare application of the higher-order constructing process. The contribution of this paper includes usage, interpratetion, and reporting issues for end-users.