19. Ulusal Medikal Fizik Kongresi, Muğla, Türkiye, 2 - 05 Kasım 2023, ss.85-86
Amaç: Bu çalışmanın amacı tüm meme radyoterapisinde kullanılan alan-içi-alan (FIF) tekniğine farklı foton enerji düzeylerinin ve meme hacminin etkisinin araştırılmasıdır. Yöntem: Kadın Rando fantomun orijinal meme yapısına ek olarak parafin malzemesinden (HU (Hounsfiel Unit) değeri ortalama 110) büyük meme yapısı oluşturuldu. Parafin meme yapısı uygun yerleşimli hale getirildi. Rando fantomun farklı meme hacimli bilgisayarlı tomografi görüntüleri alındı. Planlanan hedef hacim (PTV) ve risk altındaki organ (OAR)’lar konturlandı. Meme yapılarının PTV hacimleri sırasıyla 432 cc ve 966 cc’ dir. İki farklı meme hacmi için 4 ve 6 MV foton enerji düzeyleri ile tanjansiyel alan içi alan (tFIF) tekniği kullanılarak, 200 cGy fraksiyon dozuyla 25 fraksiyonluk tedavi planları tedavi planlama sistemi (TPS)’de tasarlandı. Tedavi planları, PTV ve OAR’ler dozimetrik parametreler açısından karşılaştırıldı. Ayrıca tedavi planlarına ait homojenite indeks (HI) ve konformite indeks (CI) verileri hesaplanıp değerlendirildi. MOSFET dozimetre sistemi ile doz ölçümü yapmak için 5mm derinlikte olmak üzere medial alan merkezinde PTV ve medial alandan 2cm uzaklıkta karşı meme için noktasal konumlar tespit edilerek doz değerleri bulundu. MOSFET problarının absorbe doz kalibrasyonu her bir enerji için yapıldı. Probların üzerinde 5mm bolus kullanılarak fantomun ilgili noktalarında doz ölçümleri yapıldı. Üç kez tekrarlanan ölçümlerin ortalaması alındı. Her iki enerji düzeyinde farklı meme boyutları için PTV ve karşı meme dozunu temsil eden noktaların TPS dozları ölçüm sonuçlarıyla karşılaştırıldı. İnsan benzeri fantomun BT görüntülemesi Rando fantomun farklı meme hacimli bilgisayarlı tomografi görüntülerinin alınması MOSFET dozimetre sisteminin kalibrasyonu MOSFET dozimetre sisteminin 4 ve 6 MV enerjileri için absorbe doz kalibrasyon düzeneği Ölçüm düzeneği MOSFET probların fantoma yerleştirilmesi (5mm bolus materyali kullanılmıştır) Bulgu: PTV’ ye verilen dozu doğrulamak amacıyla gerçekleştirilen ölçümler ile TPS hesaplamaları arasında 4 MV-tFIF ve 6 MV-tFIF planlarında 432 cc’ lik PTV hacmi için sırasıyla %2,7 ve %1,5 fark bulundu. Aynı doğrulama 966 cc ’lik PTV hacmi için yapıldığında bu fark sırasıyla %0,1 ve %0,6 idi. TPS hesaplamaları ile ölçüm sonuçları arasında hesaplanan doz farklarının %2,7’nin içinde olduğu görüldü. Her iki hacimde de 6 MV enerjili tFIF planlarında 4 MV ’ye kıyasla daha yüksek karşı meme dozları ölçüldü. Bunlar 432 ve 966 cc’ lik PTV için 4 MV-tFIF planlarında sırasıyla 56,80 cGy ve 32,02 cGy iken 6 MV-tFIF planlarında sırasıyla 92,78 cGy ve 37,06 cGy idi. Her iki enerjide de karşı meme dozuna iç tanjansiyel alanın daha yüksek oranla katkıda bulunduğu belirlendi. Her iki enerji için büyük boyuttaki meme planında karşı meme dozu TPS ve ölçümlerde daha düşük bulundu. TPS hesaplamalarında büyük ve küçük boyuttaki meme için fark 4MV-tFIF de %35,80 iken 6 MV-tFIF de %47,86’dır. Ölçümlerde ise bu fark sırasıyla %43,59 ve %60,0 olarak tespit edildi. Her iki enerji düzeyinde de karşı meme dozunun TPS hesaplamaları ölçüme göre %16,4 ila %35,9 arasında düşük bulundu. Sonuç: Meme radyoterapisinde enerji seçilirken karşı meme dozu dikkate alınmalıdır. Alan dışı organ dozlarında, TPS’ in hesaplama verisinin düşük olabileceği göz önünde bulundurularak enerji seçimi yapılmalıdır.