Türkiye’de İdari Reform ve Dış Teknik Yardımlar: Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Dönemi Türk-Alman Teknik İşbirliği Anlaşması İncelemesi


GÜLCÜ N. K., KARAVAR H.

Amme İdaresi Dergisi, cilt.57, sa.2, ss.61-88, 2024 (SSCI) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 57 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: Amme İdaresi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus, Business Source Elite, Business Source Premier, Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.61-88
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

II. Dünya Savaşı sonrasında yeni bir dünya düzeni inşasına yönelik uluslararası iş birliği çalışmaları gelişirken, azgelişmiş ülkelerin modernizasyonuna yönelik idari reform programları da büyük önem kazanmıştır. Bu doğrultuda, Birleşmiş Milletler bünyesinde, gelişmekte olan ülkelerin acil teknik yardım ihtiyaçlarına yanıt vermek üzere 1946’da Düzenli Teknik İşbirliği Programı oluşturulmuştur. Türkiye, 1952’de TODAİE’nin kuruluşuyla Azgelişmiş Memleketlere Teknik Yardım Programı’ndan yararlanmaya başlamakla beraber, teknik yardımların kapsamı DPT’nin kurulması ve Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’yla birlikte genişlemiştir. Türkiye idari reformların yapılmasında uzman-danışman desteği, personel eğitimi, teçhizat gibi konularda teknoloji ve yetişmiş personel eksikliğinden dolayı dış teknik yardımlara ihtiyaç duymuştur. Bu çerçevede, 15 Eylül 1964 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında Türk-Alman Teknik İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. Türkiye 1964 yılının sonundan 1970 yılının sonuna kadar Almanya’dan talep ettiği teknik yardımları ve teknik uzmanları Türk-Alman Teknik İşbirliği Anlaşması’na atfen yapmıştır. Bu çalışmada, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamında gerçekleştirilen kamu yönetimi alanındaki kalkınma ve modernizasyon çalışmalarında ihtiyaç duyulan teknik yardımlar, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan Dışişleri Bakanlığına ait diplomatik belgelere dayanılarak incelenmiştir. Makalenin tezi, idari reformların bir politika transferi olduğudur.
As international cooperation efforts to build a new world order developed after World War II, administrative reform programs for the modernization of underdeveloped countries gained great importance. Accordingly, the United Nations established the Regular Technical Cooperation Program in 1946 to respond to the urgent technical assistance needs of developing countries. Although Turkey started to benefit from the Technical Assistance to Underdeveloped Countries Program with the establishment of TODAIE in 1952, the scope of technical assistance expanded with the establishment of SPO and the First Five-Year Development Plan. Turkey needed foreign technical assistance due to the lack of technology and trained personnel in areas such as expert- consultant support in administrative reforms, personnel training and equipment. In this framework, the Turkish-German Technical Cooperation Agreement was signed between the Republic of Turkey and the Federal Republic of Germany on September 15, 1964. From the end of 1964 to the end of 1970, Turkey provided the technical assistance and technical experts it requested from Germany with reference to the Turkish-German Technical Cooperation Agreement. In this study, the technical assistance needed for the development and modernization efforts in the field of public administration within the scope of the First Five-Year Development Plan is examined based on the diplomatic documents of the Ministry of Foreign Affairs in the Republican Archives of the Presidency of the Republic of Turkey State Archives Directorate. The thesis of the article is that administrative reform is a policy transfer.