Yaşlı Bireylerin Beden Ölçülerine Uygun Oturma Elemanı Tasarımı


Özkaya K., Özgün Başıbüyük G., Dizel T.

26. Ulusal Ergonomi Kongresi, Kırıkkale, Türkiye, 1 - 03 Ekim 2021, ss.37

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kırıkkale
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.37
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir mekân için seçilen mobilyaların, mekânı kullanacak insanların yaşam biçimine uygun olması son derece önemlidir. Yaşlıların iç mekânlarda karşılaşılacağı fiziksel sınırlamalara yanıt veren ürünler, onlara günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmede daha çok yardım etmekte, fiziksel ve zihinsel olarak yaşamlarında destekleyici nitelikte bir rol oynamaktadır. Yaşlılık döneminde kemiğin daha kırılgan olması nedeniyle ev kazalarında yaşlı bireyler daha fazla zarar görmektedirler. Bu nedenle yaşlı bireylerin bağımsızlığını arttırmak ve kaza oranını düşürmek için gerek mimari gerekse konut içi düzenleme açısından pek çok faktörün dikkate alınması gereklidir. Bu faktörlerden birisi de yaşlının yaşam kalitesini arttırmaya yardımcı mobilyaların tasarlanmasıdır. Yaşlı bireyler, hareket kısıtları arttıkça günlük yaşamlarını çoğunlukla evlerinde geçirmektedirler. Konut içerisinde geçirilen zaman arttıkça yemek yeme, banyo yapma, giyinme gibi zorunlu eylemler dışında tv izleme, kitap okuma gibi vakit geçirmeye yönelik eylemler için daha fazla hareket edilmektedir. Bu eylemler için yaşlı bireylerin konut içerisinde dinlenme alanı ihtiyacı olmaktadır. Dinlenmek amacıyla koltuk, yatak gibi mobilyalar kullanılabilir. Oturma ve uzanma aktiviteleri sırasında dayanma, çekme hareketleri ile bütün vücut ağırlıklarını mobilyaya vermeleri nedeniyle kullanılacak mobilyalar, kazaya neden olmayacak şekilde sağlam ve ergonomik özelliklere sahip olmalıdır. Bu çalışmada; yaşlıların ev içerisinde yoğun olarak yaptıkları tv izleme, dinlenme, gazete okuma gibi faaliyetleri zorlanmadan yapabilecekleri ergonomik oturma elemanı tasarımları yapılmıştır. Bunun için Tübitak tarafından desteklenen proje (P.No: 115M548) ile Türkiye’de farklı bölgelerden 2721 yaşlı bireyin katıldığı

çalışmada antropometrik ölçüleri alınmıştır. Elde edilen verilere göre; Türkiye’de

yaşlı birey için ergonomik oturma elemanları tasarımı yapılmıştır. Böylece yaşlı

bireyin gün içerisinde sıklıkla tekrarladığı oturma ve kalkma sırasında olabilecek

bedensel zorlanmalar azaltılarak, yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır.