Yeniden İşlevlendirme Uygulamalarında Özgünlük Kayıplarının Araştırılması: Geleneksel Alanya Konutları Örneği


Creative Commons License

ARI N. G., ÇELEBİ KARAKÖK M. E.

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, cilt.9, sa.5, ss.1802-1825, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Kent merkezlerindeki tarihi dokularda günümüzde rant marjları çok yükselmiş, tarihi yapılara turizm ve ticaret işlevleri verme eğilimi artmıştır. Yeniden işlevlendirme adı verilen bu uygulama aslında terk edilmiş ya da  özgün işlevini devam ettirmesi mümkün olmayan yapıları, yeni bir işlevle kullanımını sağlayarak gelecek kuşaklara aktarmak için geliştirilmiş bir koruma yöntemidir. Ancak bu yöntem günümüzde sanki bir tasarım modeli gibi kullanılarak tarihi yapıların özgün değerlerinden çok fazla kayıplara neden olmaktadır. Koruma yasasındaki esneklik, sayısal nicelik ve şahıs mülkiyetlerinde olmaları gibi sebeplerle yeniden işlevlendirilerek özgünlük değerlerinden en çok kayıplar veren yapılar geleneksel konutlardır. Tarihi yapılar ve bu yapıların oluşturduğu tarihi çevre, bölgeye özgü fiziksel ve kültürel özellikler sonucu oluşmuş geleneksel mimari örneklerdir. Özellikle geleneksel konutlar bulunduğu bölgedeki günlük yaşam ve kültürü hakkında önemli veriler sunan tarihi belgelerdir. Bu nedenle diğer tarihi yapılar gibi geleneksel konut yapılarının da özgünlüklerinin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması önem arz etmektedir. Yeniden işlevlendirme ile özgün değerlerini yitiren tarihi çevrelerden birisi de Antalya'nın önemli turizm merkezlerinden birisi olan Alanya’dır. Bu nedenle bu çalışmada yeniden işlevlendirme ile restorasyonu yapılan geleneksel Alanya konutları çalışma alanı olarak seçilmiş, bu bölgedeki uygulamaların olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konularak tartışılmıştır.

In the historical textures of the city centers, the income margins have increased significantly and the tendency to give tourism and trade functions to historical buildings has increased. This practice, called re-functioning, is actually a protection method developed to transfer abandoned or useless functions to future generations by using them with a new function. However, this method is used as a design model today, causing much loss of the original values of historical buildings. Traditional houses are the structures that give the most loss of originality by re-functioning due to the flexibility in the law, numerical quantity and the fact that privately owned. Traditional houses are historical documents that provide important data about daily life and culture in the region where they are located. For this reason, it is important to preserve the authenticity of traditional residential buildings like other historical buildings. One of the historical circles that lost their original values through re- functioning is Alanya, which is one of the important tourism centers of Antalya. For this reason, traditional Alanya residences, which were restored by re-functioning, were chosen as the study area, and the positive and negative aspects of the applications were discussed.