3RD INTERNATIONAL CONGRESS OF MULTIDISCIPLINARY STUDIES IN MEDICAL SCIENCES, Ankara, Türkiye, 17 Ağustos 2021, ss.222-223
ÖZET
Giriş ve Amaç: Günümüzde non-invaziv beyin stimülasyonu tekniklerinin terapötik etkilerine olan ilgi artmaktadır. Önceki yıllarda gerçekleştirilen çalışmalarda sistemik kortikosteron (cort) uygulamasının bellek geri çağırma ve işleyen bellek fonksiyonlarını bozduğu ve bu etkide noradrenerjik iletinin rol aldığı gösterilmiştir. Çalışmamızda 10 kV/m düşük frekanslı elektrik alanın (LF-EA) cort-indüklü (1 mg/kg, i.p.) işleyen bellek ve uzaysal bellek geri çağırma bozukluklarına ve noradrenerjik stimulan isoproterenol (iso) (0.5 mg/kg, i.p.) kullanılarak noradrenerjik iletiye olası etkisi incelenmiştir.
Yöntem: Çalışmamızda 3 aylık Wistar erkek sıçanlar 5 gruba ayrılmıştır (n=6); sham(SH), cort(CORT), LF-EA+cort(EA_CORT), iso(ISO) ve LF-EA+iso(EA_ISO). 10 kV/m değerinde LF-EA uygulaması cort uygulamasından 30 dk önce başlatılmış ve toplam yarım saat sürmüştür. Obje lokalizasyon testinde önce sıçanlar davranış düzeneğine 5 dk süreyle bırakılarak iki benzer objenin konumunu öğrenmeleri sağlanmıştır. Ertesi gün ilaç uygulamasından 30 dk sonra objelerin birinin konumu değiştirilerek obje lokalizasyon hafızası test edilmiştir. Ayrım indeksi [(yeni konumda geçirilen süre-eski konumda geçirilen süre)/Toplam objelerle geçirilen süre*100] formülü kullanılarak hesaplanmıştır. 3 gün sonra işleyen bellek fonksiyonlarının değerlendirilmesi için ilaç uygulamasından 30 dk sonra Y-labirent alternasyon testi kullanılmıştır. Spontan alternasyon [spontan alternasyon/(toplam kola giriş sayısı-2)*100] formülüyle belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ANOVA ve post-doc tukey testi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Sonuçlar değerlendirildiğinde uygulanan LF-EA’nın CORT grubunda SH grubuna göre anlamlı düzeyde azalan (p<0.01) ayrım indeksini EA_CORT grubunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttırdığı (p<0,05) saptanmıştır. Benzer şekilde alternasyon yüzdesi CORT grubunda SH grubuna göre azaltmış (p<0.001), CORT_EA grubunda LF-EA uygulaması ise azalan alternasyon yüzdesini CORT grubuna kıyasla anlamlı seviyede arttırmıştır (p<0.05). Ancak ISO grubuyla karşılaştırıldığında EA_ISO grubunda LF-EA uygulamasının azalan ayrım indeksini (p>0.05) ve alternasyon yüzdesini düzeltememiştir (p>0.05).
Sonuç: Bulgularımız, 10 kV/m değerinde LF-EA uygulamasının cort-indüklü bellek geri çağırma ve işleyen bellek bozukluklarını önleyebildiğini ve modüle edici etkinliği olduğunu göstermektedir. Ancak gözlenen etkinin adrenerjik sistemden bağımsız olduğu ve LF-EA’nın adrenerjik iletiyle ilişkili bellek değişimleri üzerinde etkisiz olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Düşük frekanslı elektrik alan, kortikosteron, işleyen bellek, bellek geri çağırma