Polat, A. I., & Çelikel, S. B. (2023). Geleneksel Kore Evi Hanok’un Feng Shui İlkeleri ile Kutsal Mekana Dönüşümü. Akdeniz University Journal of the Faculty of Architecture, 2(1), 57-75.

Polat A. I., Çelikel S. B.

Akdeniz University Journal of the Faculty of Architecture Dergisi (AUJFA), cilt.2, sa.1, ss.58-75, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Öz

İnsanlık tarihinin başlangıcının hemen ardından ortaya çıkan barınma ihtiyacı, bireylerin kendilerini gerçekleştirme yolundaki ilk ihtiyaçlarındandır. Bir bireyin sosyal, fiziksel ve ruhsal iyi olma hali üzerinde mekânın ve barınmanın etkisi büyüktür. Kartezyen (Descartesçı) felsefenin ve ardından aydınlanma çağı ile pozitivizmin bilim ve sanat alanlarında derin değişiklikler yaratması ile mekâna dair düşünceler de çarpıcı şekilde değişmiştir. Pozitivizmin mimari alandaki yansımaları ile “inşaat olarak mimarlık” anlayışı, geleneksel ve detaylarla bezeli birçok yapının göz ardı edilmesine sebep olmuştur. Rasyonel ve kesin bilgiye verilen değer ile toplumlardaki bireyler de duygularından arınmış birer rasyonel hayvan olma yoluna girmişlerdir. Bireyler yaşadıkları mekanlardan koparak onları dışarıdan gözlemleyen birer seyirci haline gelmişlerdir.
Doğadaki elementlerin birer tezahürü olarak ortaya çıkan bir yaşam felsefesi olan feng shui bireyin mekan, yer ve ev ile olan ilişkisinde büyük rol oynamaktadır ancak pozitivizmin etkisi ile feng shui ve diğer birçok öğreti mantıkdışı ve metafizik olarak görülerek tasarım süreçlerinden soyutlanmıştır. Bu çalışmada, doğu kültürlerinden biri olan Kore’de bulunan geleneksel evler Hanok’larda mekanların belirli feng shui ilkeleri ile nasıl sadece birer barınak olmaktan çıkıp bireyler için kutsal mekanlara dönüştüğü tartışılmıştır. Metinde Budizm, Çin ve Japon kültüründen etkilenen Kore kültürünün en önemli ögelerinden biri olan geleneksel Kore evi Heiddegger, Norberg Schulz ve Eliade gibi düşünürlerin ürettiği kavram üzerinden incelenmiştir.