Journal of Education and Research in Nursing Educ Res Nurs, cilt.18, sa.3, ss.247-261, 2021 (Hakemli Dergi)
Amaç: Ameliyathane hemşireliğinde yetkinlik, hasta güvenliği ve mesleki uygulama standartlarının önemli göstergelerindendir. Bu çalışmada, ameliyathane hemşirelerinin yetkinliği, etkileyen faktörler ve değerlendirilmesine yönelik literatürün sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma, PRISMA-ScR kriterlerine göre hazırlanmıştır. Taramalarda CINAHL, Cochrane Library, PUBMED, Scopus ve ProQuest, Ulakbim elektronik veri tabanları kullanılmış ve referans listelerinin literatür taraması ile tamamlanmıştır. Dahil edilecek çalışmaların seçimi iki araştırmacı tarafından, sistematik inceleme yöntemi basamakları izlenerek belirlenmiştir. Veri çıkarma ve analiz tablosu hazırlanmış veriler özetlenerek ve harmanlanarak raporlanmıştır.
Bulgular: Bu kapsam derlemesi dahil edilme kriterlerine uygun, 2006-2019 tarihleri arasındaki araştırma makalelerini kapsamaktadır. Çalışmada yedi metodolojik, beş nicel, beş nitel ve iki karma yöntemli olmak üzere on dokuz çalışma incelenmiştir. Araştırmalar çoğunlukla Avustralya kaynaklıdır. Ameliyathane hemşireliğinde yetkinlik, teknik ve teknik olmayan alanlardan oluşmaktadır. Teknik alanların, temel hemşirelik ile ameliyathaneye özel hemşirelik bilgi ve becerilerinden oluştuğu, teknik olmayan yetkinlik alanlarının ise güvenli ve etkili performansı sağlayan sosyal, duyuşsal, bilişsel becerileri kapsadığı belirlenmiştir. Yetkinliği etkileyen en önemli faktörlerin eğitim ve deneyim olduğu, ölçüm ve değerlendirmeyi sağlayan beş araç geliştirildiği görülmüştür.
Sonuç: Bu çalışmada, ameliyathane hemşireliğinde yetkinliğin, teknik ve teknik olmayan alanlarının, etkileyen faktörlerin daha kapsamlı ve detaylı olarak araştırılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Kişilik ve öz motivasyon boyutlarından oluşan örtük yetkinlik bu doğrultuda daha detaylı olarak değerlendirilmelidir. Yetkinlik değerlendirme araçlarının geliştirilmesine yönelik ulusal ve uluslararası standartların oluşturulması da önemli bir gereksinimdir.