TÜRK VE KUZEY AMERİKA KIZILDERİLİ KÜLTÜRÜNDE SEPET ÖRÜCÜLÜĞÜ


Creative Commons License

EROĞLU M. A., MİNE D.

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.58, ss.205-225, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Sepet örücülüğü, bitkilerin liflerini birbiri içine geçirerek veya dolayarak nesneler üretmek olarak tanımlanabilir. Sepetler genellikle yiyecek ve eşya taşımak için kullanılan kaplardır. Ancak birçok uygarlıkta sepetler, Kuzey Amerika Yerlilerinde olduğu gibi, saklama ve taşıma fonksiyonundan farklı işlevlerde de kullanılmıştır. Amerika Yerlilerinin balık avlama, tohum toplama gibi günlük işlerinde kullanmak amacı ile sepet ürettikleri gibi cenaze törenleri için de farklı teknik ve formlarda sepetler ördükleri bilinmektedir. Kuzey Amerika Yerlilerinde olduğu gibi, sepet örücülüğü Türklerin de en eski sanatlarındandır. Bu çalışmada, ayrı kıtalarda, farklı coğrafyalarda, farklı hammaddeler ile yapılan Kuzey Amerika Yerli ve Türk sepet örücülüğünün desen, hammadde ve motiflerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmaya konu olan Kızılderili kültürü ile Anadolu kültüründe benzerlikler gözlemlenmektedir. Bu benzerliklerden biri de bitkisel örücülüğün önemli ürünlerinden olan sepet örücülüğüdür. Bu bağlamda; iki kültür arasındaki sepet örücülüğü ürünlerindeki benzerliklerin incelenmesi amacıyla, 2015 yılında Kuzey Amerika Kızılderili rezervasyon alanında alan araştırması yapılmıştır.
Basket weaving, the practice of intertwining plant fibers to create objects, has been utilized for diverse purposes throughout history. Native North Americans and Turks, although geographically separate, both have profound histories in this craft. Besides their conventional use for storage and transport, baskets have served various roles including fishing aids and ceremonial objects. This study aims to draw comparisons between the materials, patterns, and motifs in Native North American and Turkish basket weaving. The striking similarities observed despite differing geographies and raw materials highlight the shared aspects of human creativity and functionality. In this context, a field study was conducted in 2015 in a Native American reservation area in North America to examine the similarities in basket weaving products between the two cultures.