Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, cilt.33, sa.2, ss.207-214, 2020 (Hakemli Dergi)
Kabakgiller Türkiye’de ve dünyada yoğun üretimi yapılan bir sebze grubudur. Külleme
hastalıkları, kabakgil üretiminde ekonomik kayıplara neden olan hastalıkların başında
gelmektedir. Günümüzde kabakgil külleme etmenleri; Podosphaera xanthii ve Golovinomyces
cichoracearum türlerine karşı dayanıklı çeşitler konusunda yapılmış çalışmalar
bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Batı Akdeniz ile Doğu Akdeniz arasında yetişen
yerel, yabani ve ticari su kabağı, acur, kavun, karpuz, hıyar, sakız kabağı, bal kabağı gibi
çeşitli kabakgillerin genetik dayanıklılığını ortaya koymaktır. Çalışmada kabakgillerde verim
kaybına neden olan, külleme hastalık etmenleri Podosphaera xanthii ve Golovinomyces
cichoracearum türleri hassas hıyar çeşidi (Baccara) üzerinde kültüre alınmıştır. Kültüre alınan
külleme etmeni üzerinde yapılan morfolojik, mikroskobik ve moleküler çalışmalar sonucunda
patojen Podosphaera xanthii olarak tanımlanmıştır. Hastalık etmeni P. xanthi ile inokule
edilen toplam 34 yerel, yabani ve ticari kabakgil çeşidi inokulasyondan sonraki ilk 3 gün
boyunca mikroskopta trypan blue, diamino benzidine ve 3,3'-dihexyloxacarbocynin iodide
(DiOC6) boyama yöntemleriyle incelenmiştir. Sonraki 7., 14. ve 21. günlerde bitkiler
üzerindeki hastalık gelişimleri skorlanarak dayanıklı ve hassas kabakgiller bulunmuştur.
Yapılan patojeniste testleri sonucunda VT18, Meltem F1, Poyraz F1 ve 348 ticari hıyar
çeşitleri ile Adana kabak, Kaledran hıyar 1 ve Kaledran hıyar 2 yerel çeşitleri en dayanıklı
kabakgiller olarak bulunmuştur. Çalışmada Kaledran kavun 2 yerel çeşidi P. xanthii’ye karşı
en hassas bitki olarak belirlenmiştir. Çalışmalarda, külleme etmeni P. xanthii’ye karşı
dayanıklı olarak bulunan yerel, yabani ve ticari genotipler gelecekteki ıslah çalışmaları için
dayanıklılık kaynağı olarak kullanılabilecektir.
Cucurbits are crucial vegetable groups significantly produce in Turkey and world-wide.
Powdery mildew (PM) pathogens cause economic losses in cucurbits production areas. There
are not studies on resistant cucurbit varieties against to PM disease caused byPodosphaera
xanthii and Golovinomyces cichoracearum. The aim of this study is to identify genetically
resistant plants from landraces, wild and commercial cucurbits such as pumpkin, melon,
watermelon, cucumber collected between West and East Mediterranean regions of Turkey.
The PM agents were maintained on susceptible cucumber variety, Baccara. The maintained
PM pathogen is identified as Podosphaera xanthii in microscopic, morphological and
molecular studies. A total of 34 local, wild and commercial cucurbit species were inoculated
with P. xanthi. The inoculated cucurbit plants were examined by trypan blue, diamino
benzidine and 3,3'-dihexyloxacarbocynin iodide (DiOC6) staining methods during first 3 days
post inoculation (dpi). On the other 7th, 14th and 21st dpi, disease developments were scored
according disease scale, susceptible and resistant cucurbits’ genotypes were found. The
pathogenicity test results revealed that VT18, Meltem F1, Poyraz F1 and 348 commercial
cucumber varieties and Adana courgette, Kaledran cucumber 1 and Kaledran cucumber 2
landraces were the most resistant cucurbit genotypes. However, these pathogenicity tests have
also resulted Kaledran melon 2 was the most susceptible landrace genotype against P. xanthii.
In future studies, these resistant local, wild, and commercial genotypes will be able to use
against destructive PM pathogens as sources of resistance.