İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, sa.65, ss.63-98, 2017 (Hakemli Dergi)
Sultan Abdülmecid'in yurtiçi seyahatleri birçok araştırmaya konu olmuştur. Ancak 1859 yılında Selanik ve Sakız Adası'nı kapsayan gezisine bu çalışmalarda yer verilmemiştir. Selanik kent tarihine dair birkaç kaynakta kısaca bahsedilen bu ziyaret, günümüzde hak ettiği ilgiyi görmeyerek unutulmuştur. Selanik'in tanınmış isimlerinden Saadi Besalel a-Levi'nin hatıratı sayesinde bugün birçok ayrıntısını öğrenebildiğimiz bu ziyaret, gerek Sultan Abdülmecid dönemi Osmanlı tarihi gerekse Selanik kent tarihine önemli etkiler yapmış, bilhassa gayr-i müslim tebaa ile padişah arasındaki bağlılığın yeniden inşa edilerek pekiştirilmesine katkı sağlamıştır. Özellikle Selanik Yahudi Cemaati mensupları ile Sultan Abdülmecid arasında gerçekleşen görüşme ve diyaloglar söz konusu cemaatin hükümdara olan sadakatini bir kez daha teyit etmiştir. 1859 yılında gerçekleşen bu seyâhat-i hümâyûnun öncesi ve sonrası ile padişahın Selanik'te bulunduğu günlere dair ayrıntıların aktarılacağı bu çalışmada, ziyaretin Selanik kent tarihine etkisi vurgulanmaya çalışılacaktır.
Sultan Abdülmecid's domestic journeys have been subject to various studies. However, his journey which includes Salonica and Chios is not mentioned in these studies. This travel, which is briefly mentioned in a few sources about the urban history of Salonica, has not attracted the attention it deserves and got forgotten. Thanks to the memoirs of Saadi Besalel a-Levi, who was one of the well-known people of Salonica, today we are able to learn the details of this journey. It affected both Ottoman History of Sultan Abdulmecid era and Salonica's urban history and particularly contributed to re-establish and strengthen the fidelity between non-moslem citizen and padishah. Especially the meeting and the dialogues between Jewish Community members and Sultan Abdülmecid confirm the loyalty of that community to sovereign. Through this study, in which details about both before and after this seyâhat-i hümâyûn(imperial journey) in 1859 and the days padishah spent in Salonica are presented, the effect of this journey on Salonica's urban history is tried to be emphasized on.