Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hemşirelikte Güncel Çalışmalar, Doç. Dr. Çiğdem Müge HAYLI, Editör, Özgür Yayınları, Ankara, ss.85-107, 2025
Serviks kanseri, günümüzde hem mortalite hem de morbidite oranlarının yüksekliği nedeniyle kadın sağlığını tehdit eden önemli bir sorundur. Bu durum, hastalığın önlenmesine yönelik stratejilerin güçlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Serviks kanserinin önlenmesinde özellikle birincil ve ikincil koruma yaklaşımları temel rol oynamaktadır. Birincil koruma kapsamında, serviks kanseriyle ilişkili risk faktörlerinin azaltılması, güvenli cinsel davranışların teşvik edilmesi ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazandırılmasına yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları ön plana çıkmaktadır. Hastalığın en önemli etiyolojik faktörü olan HPV’nin önlenmesi amacıyla, bulaş yolları hakkında bilgilendirme yapılması, riskli cinsel davranışların sınırlandırılması ve HPV aşılanma oranlarının artırılmasına yönelik girişimler büyük önem taşımaktadır. İkincil koruma düzeyinde ise, serviks kanseri tarama programları konusunda kadınların bilgilendirilmesi, tarama hizmetlerine erişimde eşitlik ve adaletin sağlanması temel hedefler arasındadır. Son yıllarda kendine kendine HPV örnekleme yöntemleri ve idrar temelli HPV testleri gibi yenilikçi yaklaşımlar, taramaya katılımı artırma potansiyeli taşımaktadır. Buna ek olarak, yapay zekâ destekli dijital uygulamaların tarama süreçlerinde kullanımı, birçok çalışma ile uygulanabilir ve güvenilir bulunmuştur. Vajinal mikrobiyotanın tanımlanmasına yönelik çalışmalar da prekanseröz lezyonların ve serviks kanserinin erken dönemde önlenmesine katkı sağlamaktadır. Serviks kanseri taramasında yaşanan eşitsizliklerin ve erişim engellerinin azaltılabilmesi için bu yenilikçi yöntemlerin yaygınlaştırılması önerilmektedir. Tüm bu önleyici girişimlerin kanıta dayalı yaklaşımlar doğrultusunda sürekli olarak güncellenmesi, serviks kanseriyle mücadelede etkili ve sürdürülebilir bir yaklaşım sunacaktır.