25. Ulusal Biyoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 13 - 15 Eylül 2023, ss.174-175
Giriş ve Amaç: Günümüzde
kanser tedavisinde kullanılan birçok antikanser ilacı, örneğin irinotekan ve
topotekan gibi ilaçlar, bitkilerden elde edilmektedir. Ancak bitkilerin doğadan
alınarak kullanılması doğada azalmalarına ve hatta yok olmalarına neden
olabilmektedir. Bu nedenle, bitkilerin kültüre alınması ve kontrollü bir
şekilde kullanılması gerekmektedir. Bitkilerin kültüre alınarak üretilmesi
bitki ekstrakt bileşenlerinin farklılaşmasına ve biyolojik etkilerinin
değişmesine neden olmaktadır. Bu farklılıkları belirlemek amacıyla yaptığımız
çalışmada, Adıyaman (V1, V2) ve Gümüşhane (V3, V4) illerinden toplanan Vaccaria
hispanica bitkisinin doğal ve kültüre alınmış formlarından elde edilen
tohum ekstraktlarının, parental ve ilaca dirençli akciğer kanseri hücreleri
üzerindeki sitotoksik etkileri ve membran hasarı incelenmiştir.
Gereç ve Yöntem: Tohum
ekstraktlarıyla tedavi edilen P-H1299, R-H1299 ve Bj hücrelerinde hücre
canlılığı, Cell Titer-Blue® Hücre Viabilite deney kiti kullanılarak, canlı
hücrelerin bir redoks boyasını (resazurin) floresan bir ürüne (resorufin)
dönüştürme yeteneğine dayalı olarak ölçülmüştür. Tohum ekstraktlarının doza
bağlı sitotoksik etkilerinin IC50 ve IC70 değerleri, Hill regresyon modeli
kullanılarak hesaplanmıştır. Ayrıca, tohum ekstraktının IC50 ve IC70 dozlarının
hücre membranı üzerindeki etkisi, malondialdehit (MDA) düzeyleri ölçülerek
belirlenmiştir.
Bulgular ve
Sonuç: Şekil 1'de, tohum ekstraktlarının P-H1299, R-H1299 ve Bj hücrelerinde 24
saatlik süredeki sitotoksik IC50 ve IC70 değerleri verilmektedir. Şekil 2'de
ise, IC50 ve IC70 konsantrasyonlarında hücrelere uygulanan tohum ekstraktının
malondialdehit seviyeleri üzerindeki etkisi gösterilmektedir. Bu bulgulara
dayanarak, tohum ekstraktlarının hücre hatları üzerindeki sitotoksik ve membran
hasarı etkilerinin doza bağlı olarak arttığı ve kanser hücrelerinde sağlıklı
hücrelere göre daha etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak, sitotoksik ve membran
hasarı yaratma açısından doğal ve kültüre alınmış formlar arasında
istatistiksel olarak farklılık bulunmamıştır. Bu nedenle, bitkilerden
antikanser ilaçları geliştirmek için kültüre alınmış formlar tercih
edilmelidir. Bu şekilde, bitkilerin doğadan toplanması yerine kültüre alınarak
kullanılması, bitkilerin neslinin tükenmesini engelleyebilir.
Teşekkür: Bu çalışma
Akdeniz Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine
teşekkür ederiz (Proje kodu: FBA-2021-5665).
Anahtar Kelime:
Sitotoksisite, MDA, Vaccaria hispanica doğal formu, Vaccaria
hispanica kültüre formu, Akciğer kanseri, Tohum ekstraktı