14. Ulusal Histoloji ve Embriyoloji Kongresi, Antalya, Turkey, 10 - 13 May 2018, pp.124-125
FoxO3 transkripsiyon faktörü farede implantasyon ve
desidualizasyonda rol alıyor olabilir
Dileyra Adıgüzel1, Pınar Şahin1, Nayçe
İlayda Bektaş1, Gamze Tosun1, NilayKuşcu1,
Çiler Çelik-Özenci1
1Akdeniz
Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, Antalya
Amaç: Pre-implantif embriyo
gelişimine paralel olarak, reseptif bir endometriyumun oluşması gebeliğin
gelişimi ve devam etmesindeki en kritik basamaklardandır. Bu çalışmada, hücre
döngüsü, DNA tamiri, apoptoz ve hücre metabolizması gibi süreçlerde rolleri
olduğu bilinen FoxO transkripsiyon faktörlerinden FoxO3’ün fare
peri-implantasyon sürecinde ekspre olup olmadığı, bu ekspresyonun gebelik
hormonları tarafından düzenlenip düzenlenmediği ve desidualizasyonla ilişkisinin
araştırılması amaçlanmıştır.
MateryalveYöntem: Çalışmada; BALB/C ırkı
6-8 haftalık dişi fareler kullanılarak gebe olmayan östrus fazındaki ve
gebeliğin 1, 4, 5, 6 ve 8. günlerine ait uterus dokularında immünohistokimya ve
western blot yöntemi uygulanarak FoxO3 protein ekspresyonu belirlenmiştir (n=6).
Ayrıca blastosisin olmadığı ancak sadece gebelikteki hormonal ortamın taklit
edildiği yalancı gebelik modelinde ve blastosistin varlığının oluşturacağı
mekanik etki taklit edilerek desidualizasyonun indüklendiği yapay desidualizasyon
modelinde FoxO3 protein ekspresyonlarının nasıl bir değişim gösterdiği immünohistokimya
ve western analizleri ile değerlendirilerek, uygun istatiksel analizler
yapılmıştır.
Bulgular: FoxO3 proteini esasen endometriyum
stromasında gebelik günlerine göre farklı yoğunlukta nükleer/sitoplazmik
ekspresyon göstermiştir. Östrus fazında endometriyum stromasında bazı hücrelerde
zayıf FoxO3 nükleer ekspresyonu gözlenirken, gebeliğin 1. ve 4. günlerinde giderek
artan nükleer ekspresyonu gözlenmiştir. Gebeliğin 5. ve 6. günlerinde
implantasyon alanlarında stromal hücrelerde sitoplazmik FoxO3 ekspresyonu
gözlenirken, bu günlerdeki inter-implantasyon alanlarında (embriyo
implantasyonunun olmadığı iki implantasyon bölgesindeki alan) ise yoğun nükleer
FoxO3 ekspresyonu gözlenmiştir. Gebeliğin 8. gününde, gelişmekte olan embriyoda
da FoxO3 ekspresyonu gözlenmiştir. Western blot analizleri sonucunda embriyo
implantasyonunun meydana geldiği 5.günde diğer günlere göre FoxO3 ekpresyonu
anlamlı derecede yüksektir (p<0.001). Yalancı gebelik modelindeki
uteruslarda, stromal hücrelerde FoxO3 ekspresyonu vardır ve western blot
analizlerinde yalancı gebeliğin değişen gebelik günlerinde benzerdir. Yapay
desidualizasyon modelinde, FoxO3’ün stroma hücrelerdeki ekspresyonu 6. günde anlamlı
olarak artmıştır (p<0.001).
Sonuç: Gebeliğin
5. gününde, implantasyonanında, FoxO3 ekspresyonunun anlamlı artışı dikkat
çekicidir ve implantasyonda bu transkripsiyon faktörünün rolü olabileceğini
düşündürmektedir. Yalancı gebelik modelinde FoxO3 ekspresyonunun 5, 6 ve 8.
günlerde benzer olması ve diğer yandan yapay desidualizasyon modelinde 6. günde
FoxO3 ekspresyonunun ekspresyonunun artması desidualizasyonda bir rolü
olabileceğini düşündürmektedir. Sonuç olarak; çalışmamızın bulguları erken
gebelik sürecinde FoxO3 transkripsiyon faktörünün fare embriyo implantasyonunda,
uterus reseptivitesi ve desidualizasyon süreçlerinde rolleri olabileceğini
düşündürmüş ve bu konuyla ilgili çalışmaların planlanması için temel oluşturmuştur.
Bu süreçlerin aydınlatılması klinikteki tekrarlayan gebelik kayıpları ve
implantasyon bozuklukları mekanizmalarına ışık tutacaktır.
Anahtar
Kelimeler: fare, endometriyum, FoxO3, implantasyon,
peri-implantasyon, desidualizasyon
Bu çalışma 215S868 numaralı projeyle TÜBİTAK tarafından
desteklenmiştir.