Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, cilt.13, ss.51-81, 2016 (Hakemli Dergi)
Avrupa telgraf hatlarıyla bağlantı gerçekleştirdiği 1855 yılından itibaren uluslararası
telgraf işbirlikleri geliştiren Osmanlı Devleti, idare ettiği telgraf şebekesiyle
irtibat kuran Fransa, Avusturya, Rusya, İran, Yunanistan ve Sicilyateyn/İtalya
ile ikili antlaşmalar imzalamıştır. Bununla birlikte 1858 Brüksel, 1865 Paris ve
akabinde imzalanan uluslararası telgraf antlaşmalarına da dâhil olan Osmanlı
Devleti, Rumeli ve Anadolu bölgelerinde inşa ettiği hatlarına transit telgraf hattı
vasfını kazandırmıştır. Doğu-batı arasındaki uluslararası telgraf haberleşmesinde
stratejik bir konuma sahip olan Osmanlı şebekesi, Avrupa’nın doğu ile haberleşmesini
temin ederken Osmanlı Devleti’nin de Avrupa başkentleri ile kolay ve
süratli bir telgraf teatisi gerçekleştirmesini mümkün kılmıştır. Bu bağlamda, Osmanlı
Devleti’nin 1859’da Sicilyateyn ile başlayan ve 1861 yılından sonra aralıksız
bir şekilde İtalya Krallığı ile devam eden telgraf işbirliği, uluslararası telgraf
haberleşmesinde örnek gösterilecek derecede artmıştır. 1859 yılında imzalanan ilk
antlaşmaya bağlı olarak Sicilyateyn, Otranto-Avlonya denizaltı telgraf hattını inşa
ederken, Osmanlı Devleti de Otranto’nun Avusturya, Rusya ve İstanbul ile irtibat
kurmasını sağlayacak hatları inşa etmiştir. Kazan-kazan çerçevesinde ilerleyen
bu işbirliği, 1862 ve 1866 yıllarında imzalanan iki antlaşma ile de pekiştirilmiştir.
The Ottoman State, ever since 1855, when it established the first connection with
European telegraph lines, developed international telegraph cooperation and
signed bilateral agreements with France, Austria, Russia, Iran, Greece and Two
Sicilies/Italy which contacted with the Ottoman telegraph net. Besides, the Ottoman
State, which also signed Brusselles (1858), Paris (1865) and the following
international telegraph agreements, managed to qualify the lines it built in Rumelia
and Anatolia as “transit lines”. The Ottoman net, which had a strategic
position in the international telegraph communication between the east and the
west, provided Europe’s communication with the east and also made it possible
for the Ottoman State to execute fast and easy telegraph exchanges with European
capitals. In this regard, The Ottoman State’s telegraph cooperation, which started
with Two Sicilies in 1859 and continued with the Italian Kingdom unremittingly
after 1861, increased exemplarily for the international telegraph communication.
Based on the first agreement signed in 1859, when Two Sicilies built the Otranto-
Valona submarine telegraph line, the Ottoman State constructed the lines which
would ensure Otranto’s contact with Austria, Russia and Istanbul. This cooperation
which proceeded within the framework of a win-win situation was reinforced
by two more agreements signed in 1862 and 1866.