Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tahıl Üretim Alanlarında Arpa Sarı Cücelik Virüsü (BarleyYellowDwarfVirus, BYDV)’nün Tespiti ve Virüs-Vektör İlişkilerinin Belirlenmesi,


FİDAN H., GÜLLÜ M., GÖZÜAÇIK C., HEKİMHAN H., KONUKSAL A., AKERZURUMLU E.

V. Türkiye Bitki Koruma Kongresi,, Antalya, Türkiye, 3 - 05 Şubat 2014, cilt.1, sa.1, ss.1-2

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-2
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tahıl üretim alanlarında 2012 ve 2013 yıllarında yürütülen bu çalışmada, tahıllarda ve özellikle arpalarda önemli ekonomik kayıplara sebep olan Arpa Sarı Cücelik Virüsü [BarleyYellow Dwarf Virus, (BYDV)]nün vektörleri ve yayılış durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, KKTC’nin Lefkoşe, Gazi Mağusa, Girne, Güzelyurt ve İskele Bölgeleri’nde, üç farklı dönemde (bitkilerin kardeşlenme, sapa kalkma ve başaklanma) gözle kontrol yöntemiyle yapılmıştır. Tahıl ekili 36 farklı noktada karşılıklı iki tarla olmak üzere 72 tarladan, BYDV simptomları (bodurluk sararma, mozaik yaprak deformasyonu ) gösteren arpa, buğday ve tritikale bitkilerinden örnekler alınmıştır. Toplam 256 örnek, laboratuarda DAS-ELISA yöntemi ile buğdaygillerde zararlı virüs hastalıklarına karşı testlenmiştir. Testlenen örneklerde Barley Yellow Dwarf Virus- PAV(BYDV-PAV), Barley Yellow Dwarf Virus-MAV (BYDV-MAV) ve 9 örnekte Cereal Yellow Dwarf Virus-RPV(CYDV-RPV) tespit edilmiştir. Yine, aynı dönemlerde seçilen tarlalardan toplanan yaprak biti örneklerindeki türler, Rhopalosiphum padi ve Sitobion avenae olarak belirlenmiştir. BYDV-PAV ve BYDV-MAV ırklarının Rhopalosiphum padi ve Macrosiphum (Sitobion) avenae türlerinin bünyesindeki varlığı RT-PCR yöntemi ile tespit edilmiştir. Sonuç olarak, KKTC tahıl alanlarında arpa sarı cücelik hastalığı ve etmeni olan Barley Yellow Dwarf Virus (BYDV) ve bu virüsün vektörleri olarak da Rhopalosiphum padi ve Macrosiphum (Sitobion) avenae türleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tahıl, Arpa Sarı Cücelik Virüsü, vektör, PCR