Akademik Veri Yönetim Sistemi
MJH Mediterranean Journal of Humanities, cilt.11, ss.159-172, 2021 (Hakemli Dergi)
Öz: XVII. yüzyılda Moskova Patriği Nikon, Ortodoks dünyası içinde birlik sağlama adına, Rus Ortodoks
Kilisesi’nde bazı reformlar gerçekleştirmiştir. Bu reformlar Rusya piskoposluklarının büyük çoğunluğu
tarafından kabul edilmekle birlikte, Başpapaz Avvakum ve taraftarlarınca reddedilmiştir. Rus Kilisesi
içinde “Parçalanma” dönemini başlatan bu tutum Nikonian ve Eski Ayinci Kilisesi’nin oluşumuna yol
açmıştır. Bu sıralarda Eski Ayinci Piskopos Pavel Kolomenski’nin öldürülmesi ile birlikte Eski Ayinci
Kilisesi piskopossuz kalmış ve Moskovalı Papaz İoann Lukyanov yeni piskoposu bulmak için
Ortodoksluğun beşiği olan Osmanlı İmparatorluğu’na gönderilmiştir. Büyük beklentilerle yola çıkan
Lukyanov, Rum kültürünün Türk kültüründen etkilendiğine tanık olmuş, Doğu Ortodoks Kilisesi
geleneğinin tahrip olduğu ve saygınlığını kaybettiği kanaatine varmıştır. Söz konusu bu çalışmada çeşitli
alt başlıklar yoluyla, İoann Lukyanov’un dilinden Osmanlı idaresinde bulunan İstanbul Rum Ortodoks
Patrikhanesi ile Kudüs Patrikhanesi’nin XVIII. yüzyılın ilk yıllarındaki durumu, Rum toplumu, kilise
hiyerarşisi ve çeşitli Hristiyan mezheplerin birbirleriyle kutsal mekân ve tebaa için girdikleri güç
mücadelesi değerlendirilecektir.
Anahtar sözcükler: Lukyanov, Osmanlı İmparatorluğu, İstanbul Rum Ortodoks Kilisesi, Heretikler
Abstract: In the 17th century Moscow Patriarch Nikon carried out some reforms in the Russian Orthodox
Church in order to ensure unity in the Orthodox world. Although these reforms were accepted by the
majority of the Russian diocese, they were rejected by the Archpriest Avvakum and his supporters. This
attitude, which started the “Schism” period within the Russian church, led to the formation of the
Nikonian and Old Ritualist Churches. Around this time, with the murder of the Old Ritualist Bishop Pavel
Kolomensky, the Old Ritualist Church was left without a bishop and the Moscow Priest İoann Lukyanov
was sent to the Ottoman Empire- the cradle of Orthodoxy-, to find a new bishop. However, Lukyanov,
who set out with great expectations, witnessed that Greek culture was influenced by Turkish culture.
Besides, he concluded that the Eastern Church tradition was destroyed and lost its dignity. In this study,
through various sub-headings, İoann Lukyanov conclusions about status Greek Orthodox Church under
the Ottoman administration at early 18th century, the Greek society, the church hierarchy and the power
struggle between the various Christian sects for the sacred space and the subjects will be evaluated.
Keywords: Lukyanov, Ottoman Empire, Greek Orthodox Church, Heretics