Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. SAĞLIK SOSYOLOJİSİ (SAS) ÇALIŞTAYI, Isparta, Türkiye, 27 - 28 Ekim 2021
Tüketim
toplumunda güzellik standartlarının rakamlarla ölçülebilir somut göstergelere
dayandırılması ve bedenlerin bir çeşit tüketilebilir moda nesnesi haline
gelmesiyle modern bedenler, sınırları keskin bir biçimde belirlenmiş yapay
güzellik biçimlerine sıkıştırılmıştır. Modern güzel bedenin biçimsel yapısı,
aynı zamanda sağlıklı bir bedenin formu olarak ele alınmış ve beden sağlığı bu
biçimlere sahip olmakla eşdeğer görülmüştür. Bu dönemde zayıf ve fit beden, hem
fiziksel sağlığın göstergesi olarak kabul edilmiş hem de toplum tarafından
beğenilme ve onaylanmayı sağlayarak şişmanlığın sağlıksız ve beğeni dışı bir
bedene işaret etmesine sebep olmuştur. Böylece fazla kilolu ya da şişman
bireyin zayıflaması tüketim toplumuna uygun beden formuna ulaşmasının tek yolu
olarak ortaya konulmuştur. Zayıf bedene atfedilen sosyal anlamlar, şişmanların
kendilerini dışlanmış ve ötekileştirilmiş hissetmelerine sebep olurken, şişman
bedeni inceltmenin kişisel bir sorumluluk olduğu inancı yaygınlaşmıştır.
Tüketim toplumunda sosyalleşen ve bu toplumun bir parçası olan şişman bireyler
de ötekileştirilen bedenlerinin farkında olarak yetiştiklerinden bu durum bazı şişman
bireylerin kendi beden algılarını da şekillendirebilmiştir. Bu çalışmada sosyal
yaşamın tibbileşmesinin bedenin denetim ve biçimlendirilme süreçleriyle
ilişkisinin obezite bağlamında mide küçültme ameliyatı geçiren bireylerin
deneyimleri üzerinden sosyolojik perspektiften incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma
yönteminin benimsendiği çalışmada fenomenolojik araştırma deseni kullanılmış ve
on sekiz yaşından büyük on iki kadın, sekiz erkek olmak üzere yirmi
katılımcıyla, yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme yapılmıştır.
Görüşmeler 2020 yılında, Hatay ve Antalya illerinde yaşayan mide küçültme
ameliyatı olmuş bireylerle gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu
ameliyattan önce fazla kilo kaynaklı beden memnuniyetsizliği yaşadığını, sosyal
ortamlara girmek istemediklerini belirtirken, ameliyattan sonraki süreçte kilo
kaybı ve vücut hacminin azalması sebebiyle, beden memnuniyetlerinin artarak
sosyal ortamlara daha fazla katılır hale geldiklerini belirtmişlerdir.