Covid-19 Aşısına Maliye Teorisinden Bakmak: Erdemli Mallar Bağlamında Bir İnceleme

Yıldırım S., Akyol S.

Politik Ekonomik Kuram, cilt.6, sa.2, ss.473-499, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.30586/pek.1164519
  • Dergi Adı: Politik Ekonomik Kuram
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Asos İndeks
  • Sayfa Sayıları: ss.473-499
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Erdemli mal kavramı maliye teorisinin temel konularından bir tanesidir. Buna karşın kavram İngilizce ve Türkçe alan yazında yeterince ele alınmamaktadır. Erdemli mal kavramı tüketici tercihlerinin tam ve doğru olarak ortaya çıkmadığı zaman eksik tüketilen, bu nedenle de kamusal müdahale gerektiren mallar olarak tanımlanabilir. Maliye teorisi açısından zorunlu aşılama, okullarda bedava süt dağıtımı, eğitim vb. mal ve hizmetler erdemli mallar olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde erdemli mal kavramı ekonomik ve toplumsal yaşamdaki birçok mal ve hizmet açısından değerlendirilmeye ve tartışılmaya açık bir konudur. Bu çalışmanın amacı erdemli bir mal olarak Covid-19 aşısını ve aşılanmayı maliye teorisi açısından incelemektir. Küresel ve ulusal düzeyde Covid-19 aşısına ve aşılanmaya yönelik olumsuz tutumların arttığı gözlenmektedir. Aşı karşıtlığının artması nedeniyle aşılanma yeterli düzeyde gerçekleşmemekte, bu ise pandemi ile mücadeleyi olumsuz etkilemektedir Zorunlu aşılamanın gündeme gelmesi ise bireysel özgürlüklere kamusal müdahale olarak değerlendirilmektedir. Kamusal otoriteler, aşı konusunda yurttaşları şeffaf bir biçimde bilgilendirmeli, meslek örgütleri aracılığıyla kamuoyunu aydınlatmalı, aşı olmayı özendirmelidir. Böyle bir yaklaşım erdemli malların sağlanmasında otoriterlik eleştirilerini aşmak için de uygun bir alternatif olacaktır.

The concept of merit goods is one of the main subjects of the theory of public finance. However, the concept is not adequately addressed in the English and Turkish literature. The concept of merit goods can be defined as goods that are under-consumed when consumer preferences are not fully and correctly revealed and therefore require public intervention. In terms of theory of public finance, goods and services such as compulsory vaccination, free milk distribution in schools, education, etc. are defined as merit goods. Today, the concept of merit goods is a subject open to evaluation and discussion in terms of many goods and services in economic and social life. The aim of this study is to examine the Covid-19 vaccine and vaccination as a merit good in terms of theory of public finance. It is observed that negative attitudes towards the Covid-19 vaccine and vaccination have increased at the global and national level. Due to the increase in anti-vaccination sentiments, vaccination is not carried out at a sufficient level, which negatively affects the fight against the pandemic. Compulsory vaccination is considered as a public intervention in individual freedoms. Public authorities should transparently inform citizens about vaccination, inform the public through professional organizations, and encourage vaccination. Such an approach would also be a suitable alternative to overcome the criticisms of authoritarianism in the provision of merit goods.