Akademik Veri Yönetim Sistemi
Marifetname, cilt.12, sa.1, ss.116-145, 2025 (Hakemli Dergi)
Makale, Türk edebiyatında Hz. Muhammed’e duyulan sevgi ve bağlılığın şiir yoluyla ifade edildiği na‘t geleneğinin, modern dönem şiirinde nasıl sürdürüldüğünü ve biçimsel olarak nasıl dönüştüğünü, Cemal Safi’nin “Na‘t-ı Şerif/ Senin Üstüne” ve “Na‘t/ Efendim” adlı şiirleri üzerinden ele almaktadır. Çalışmanın temel amacı, klasik na‘t estetiğinin çağdaş şiir anlayışıyla nasıl bütünleştiğini ve bu birleşimin edebî açıdan ne tür yenilikler ortaya koyduğunu analiz etmektir. Bu bağlamda, çalışma nitel bir yöntemle, metin çözümlemesi ve tematik analiz teknikleriyle gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Türk edebiyatında na‘t türünün tarihî gelişimi, işlevi ve sanatsal bağlamı teorik olarak sunulmuş, ardından Safi’nin seçili şiirleri tematik, dilsel ve üslupsal açılardan incelenmiştir. Analiz sonucunda, Safi’nin na‘tlarında klasik yapının korunduğu, ancak içerik ve dilde modern duyarlılıklar taşıyan özgün bir söylemin geliştirildiği tespit edilmiştir. Şairin istifham ve nida gibi edebî sanatları yoğun biçimde kullanarak Hz. Muhammed’in mutlak aşkınlığını, şefaat vasfını, peygamberlik mucizelerini ve manevî güzelliğini çağdaş Türkçeyle ve halk şiiriyle uyumlu bir biçimde yansıttığı görülmektedir. Ayrıca Safi’nin Hz. Peygamber’in hayatından sahneleri, ahlakî ve metafizik yönleriyle ele alırken okuyucuda iman, minnet, aşk ve umut duyguları uyandırmayı hedeflediği sonucuna varılmıştır. Bu yönüyle Safi, hem geleneksel na‘t zincirine dâhil olmakta hem de onu çağdaş bir biçimde yeniden üretmektedir.