Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Artuklu Congress on Economic, Administrative and Political Sciences, Mardin, Türkiye, 20 - 21 Kasım 2021, ss.18
Erken modern dönem İngiliz siyasal ve düşünsel tarihi hem İngiltere hem dünya için önemli kırılma anlarına sahne olmuştur. Norman fethi (1066) sonrasında kıta Avrupa’sına nazaran sınırları belirgin bir şekilde inşa edilen İngiliz feodal sistemi geleneksel unsurlarla birlikte dönüşmüştür. XV. yüzyılda yaşanan Güller Savaşı sırasında ülke iki kampa ayrılmış ve İngiltere’nin geleceğini savaşın galibi Tudor hanedanı belirlemiştir. Tudor hanedanının önemli isimlerinden VIII. Henry döneminde ülke yönetiminde merkezileşme sağlanmıştır. Ancak VIII. Henry’nin Katolik kilisesinden ayrılarak Protestanlığa yaklaşması ve ardından Anglikan kilisesini kurması ülkenin toplumsal, ekonomik ve siyasi yapısında ciddi değişiklikleri beraberinde getirmiştir. VIII. Henry’nin varisleri arasında da yaşanan mezhep dönüşümleri, ülkedeki siyasal retoriğin canlanmasını ve birey kavramının siyasi tartışmalarda yer almasını sağlamıştır. Tudor hanedanı 1603 yılında I. Elizabeth’in ardında varis bırakmaması nedeniyle son bulmuş ve kraliyet Stuart hanedanına geçmiştir. I. James ile başlayan Stuart yönetimi, I. Charles’ın kral olması ile sorunlarla karşılaşmaya başlamıştır. I. Charles’ın parlamentoya danışmadan vergi düzenlemeleri yapması, savaş ilanında bulunması, ticari tekeller yaratması gibi gelişmeler parlamentonun 1628 yılında “Haklar Dilekçesi”ni hazırlamasına neden olmuş ve parlamento taraftarları ile krallık iktidarı taraftarları arasındaki görüş ayrılıkları görünür düzeye çıkmıştır. Bu görüş ayrılıkları 1642 yılında iç savaşa dönüşmüş ve 1651 yılına kadar sürecek olan İngiliz iç savaşı yaşanmıştır. Krallık güçlerinin parlamento yanlıları tarafından mağlup edilmesinin ardından kral başkenti terk etmiştir. İç savaş sürecinde krallık ordusu soylulardan oluşurken, parlamento yanlıları için savaşan “Yeni Model Ordu” büyük oranda sıradan insanlardan oluşmuştur. İç savaşın ilk bölümünün parlamento güçlerince kazanılmasının ardından bu ordunun dağıtılması gündeme gelmiştir. Bu tasarı ordu içerisinde ayaklanmaların çıkmasına neden olmuş ve orduda yer alan kişilerin taleplerinin gündeme getirilmesi ve düzenin sağlanması adına 1647 yılında Putney’de parlamento yanlılarının iki kanadı bir araya gelerek ülkenin geleceğine ilişkin alınacak kararları tartışmışlardır. Putney Tartışmaları siyasal düşünceler tarihinde sıradan insanların demokratik haklar edinmek amacıyla söylemde bulunduğu nadir anlardan bir tanesidir. Bu çalışmanın amacı İngiliz iç savaşının genel hatlarını tartışmak ve Putney Tartışmaları’nda gündeme getirilen söylemleri analiz etmektir.
Anahtar Kelimeler: Haklar, İngiliz İç Savaşı, Putney Tartışmaları, Yeni Model Ordu
ABSTRACT
Early modern British political and intellectual history witnessed important breaking moments for both England and the world. After the Norman conquest (1066), the English feudal system, which was built with clear frames compared to continental Europe, was transformed with traditional elements. During the War of the Roses in the 15th century, the country was divided into two camps and the future of England was determined by the Tudor dynasty, the winner of the war. One of the important names of the Tudor dynasty is Henry VIII and during the reign of him, centralization was achieved in the administration of the country. However, VIII. Henry's approach to Protestantism by leaving the Catholic church and then establishing the Anglican church brought about serious changes in the social, economic and political structure of the country. The sectarian transformations among Henry VIII.'s heirs led to the revival of political rhetoric in the country and the concept of the individual to take place in political discussions. The Tudor dynasty ended in 1603 due to Elizabeth I leaving no heirs, and the royal dynasty passed to the Stuart dynasty. The Stuart administration, which started with James I, started to encounter problems with Charles I became king. Developments such as Charles I's making tax regulations, declaring war and creating commercial monopolies without consulting the parliament caused the parliament to prepare the "Petition of Rights" in 1628, and the differences of opinion between the supporters of the parliament and the supporters of the royal power became visible. These differences of vision turned into a civil war in 1642 and an English civil war took place, which would last until 1651. After the royal forces were defeated by the parliamentarians, the king left the capital. While the royal army was consist of nobles during the civil war, the "New Model Army" fighting for the parliamentarians was largely consist of ordinary people. After the first part of the civil war was won by the parliamentary forces, the dissolution of this army came to the fore. This plan caused uprisings in the army and in order to bring the demands of the people in the army to the agenda and to ensure order, the two wings of the parliamentary supporters came together in Putney in 1647 and discussed the decisions to be taken regarding the future of the country. The Putney Debates are one of the substantial moments in the history of political thought when ordinary people speak out in order to gain democratic rights. The aim of this study is to discuss the general lines of the English civil war and to analyze the discourses brought up in the Putney Debates.
Keywords: English Civil War, New Model Army, Putney Debates, Rights