Etnik Restoranların Tipolojisi: Girişimcilik Profilleri ve İtici Faktörlere Dayalı Bir Sınıflandırma

Etnik restoranlar, küresel ölçekte hızlanan göç hareketlerinin bir sonucu olarak, neredeyse her ülkede tüketicilerin karşısına çıkmaktadır. Ancak günümüzde etnik restoranların varlığı yalnızca göçmenlere bağlı değildir. Turizm hareketleri ve uluslararası/uluslarüstü bir yapıya bürünen tüketici alışkanlıkları, etnik restoranların kültürel bağlamda ilişkili oldukları insan topluluğundan bağımsız olarak bir lokasyonda gelişmesine neden olabilmektedir. Bu çalışma, bir yiyeceğin ait olduğu yerden başka bir coğrafyaya taşınmasında ve bir işletmede sunulur hale gelmesinde rol oynayan girişimcilerin profillerinin belirginleştirilmesini amaçlamaktadır. Böylece, etnik yiyeceklerin taşınması ve ticarileşmesinde etkili olan itici faktörlerin de ortaya konması sayesinde etnik restoranlara ilişkin bir tipoloji önerilmesi hedeflenmektedir. Araştırma, literatüre dayalı bir kavramsal analiz yaklaşımı benimseyerek etnik restoranlar üzerine yapılmış çalışmaların konu edindiği etnik restoranları sınıflandırılmaktadır. Bulgulara göre etnik restoranların doğal girişimcileri, göç hareketleri ile evlerinden ayrılıp yeni topraklara göç eden ve yanlarında gastronomik-kültürel özelliklerini de taşıyan göçmenlerdir. Turizm faaliyetleri sonucunda ilgili yeri bir destinasyon olarak ziyaret eden turistler, göçmenlerce açılmış etnik restoranları bir gastronomik deneyim aracı olarak tercih edebilmektedir. Aynı zamanda ev sahibi ülkenin yerel halkı da farklı bir kültürü deneyimlemek ve/veya yeni bir yemek deneyimi yaşamak gibi amaçlarla bu etnik restoranlara rağbet gösterebilmektedir. Bunun farkına varan yerli girişimciler, etnik restoran pazarında oluşan bu talepten paylarına düşeni alabilmek için etnik restoranlar açabilmektedir. Yerli girişimciler aynı zamanda destinasyonu ziyaret eden turistlerin kültürü ile uyumlu olan ya da aşinalıkları olabilecekleri mutfakları sunan etnik restoranlar açarak turistlerin yemek tüketimlerini kolaylaştırma amacı güdebilmektedir. Son olarak, uluslararası şirketler, uluslarasılaşmış/küreselleşmiş mutfakların ürünlerini daha standardize şekilde piyasaya sürmek amacıyla etnik restoranlar açabilmektedir. Bu çalışma, özellikle etnik restoranlar üzerine yapılacak çalışmalarda konu edilecek etnik restoran tipolojisinin doğru belirlenebilmesi ve etnik restoranların tekil ve homojen yapılar olmadığının ortaya konması yönünden gelecek çalışmalara rehberlik edecektir. Aynı zamanda, farklı girişimci profilleri ile ilişkili motivasyonları ve itici faktörlerin belirginleştirilmesi, etnik restoran sektörüne katılabilecek yeni aktörlerin yönlendirilmesinde kilit rol oynayacaktır. Gelecekte çalışmanın ampirik bir yapıya büründürülmesi amaçlanmaktadır.