SW UMa Ve BZ UMa’nın X- Işın (Suzaku) Ve Optik Verilerinin (RTT150) Analizleri Ve Sonuçları

Gün G., Gök F., Aktekin E., Karagül A.

18.Ulusal Astronomi ve Uzay Bilimleri Kongresi, Malatya, Türkiye, 27 Ağustos - 01 Eylül 2012, ss.183-190

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Malatya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.183-190
  • Akdeniz Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada SW UMa ve BZ UMa Coşkun Değişen sistemlerinin SUZAKU uydusu gözlemlerinin ilk analizleri ve sonuçları ile RTT150-TUG teleskobu ile yapılmış aynı sistemlere ait optik gözlemlerin analizleri ve sonuçları verilerek, özellikle son yıllarda bu sistemlerin sınıflandırılmaları ile ilgili ortaya çıkan sorulara ışık tutulmaya çalışılmıştır. Sınıflandırmalarda özellikle tayf özellikleri ve periyot değerleri etkin olduğu için hem X-ışını hem de optik bölge verilerine tayf analizi uygulanmıştır. SUZAKU verileri enerji üretim mekanizmaları arasında herhangi bir fark olup olmadığına bakılmak amacıyla üç bant aralığında [0.5 – 6 keV (yumuşak + sert X ışınları)], [0.5 – 2.5 keV (yumuşak X ışınları)] ve [2 - 6 keV (sert X ışınları)] analiz edilmiş fakat sadece sert X-ışını fotonlarının analizinden herhangi bir sonuç elde edilemezken diğer iki aralık için aynı tayf modeli sonuçları elde edilmiştir. Her iki sistem için foton tayflarına en iyi uyumu sağlayan tayf modelleri, akı, parlaklık, sınır tabakası sıcaklığı ve sınır tabakası kütle yığılma oranları hesaplanmıştır. Tayf analizlerinden sistemlerin ikincil bileşenlerinin M tayf türünden olabileceği bulunurken zamanlama analizinden SW UMa için 15.38 dakikalık ve BZ UMa için ise 13.01 ve 24.89 dakikalık iki baskın periyot bulunmuştur. Bu periyotların sistemlerin birincil bileşenlerinin dönme periyodu olabileceği düşünülmektedir. Optik verinin tayf analizinden her iki sistemin tayfının da kuvvetli H, Ne III, OI, TiO çizgileri (SU UMa tipi sistemlerin tipik özellikleri) ve zayıf He II çizgileri (Orta Kutupsal (OK) tipi sistemlerin tipik özelliği) gösterdiği bulunmuştur. Optik gözlem süresi çok kısa olduğu için bu bölge verilerine periyot analizi yapılamamıştır. Analizler hem SW UMa hem de BZ UMa’nın bazı zayıf OK türü sistem özellikleri göstermelerine rağmen daha baskın olarak SU UMa türü coşkun değişen sistemlerin özelliklerine sahip olduklarını doğrular niteliktedir.