Akademik Veri Yönetim Sistemi
8th International Conferences on Economics & Social Sciences, Antalya, Türkiye, 21 - 23 Ekim 2022, ss.655-663
Uluslararası Ticaret Odası tarafından yayınlanan Incoterms kuralları, taraflar arasında güven inşa ederek uluslararası ticaretin hızlanmasındaki en büyük etkenlerden biridir. Ticaretin ne şekilde gerçekleşeceğinin düzenlenmesinin yanında tarafların hangi maliyetleri ve sorumlulukları üstlenmesi gerektiği de Incoterms kuralları çerçevesinde belirlenmektedir. 1980 yılından itibaren her 10 yılda bir güncellenen Incoterms, en son 2020 yılında yayınlanmıştır. Önceki Incoterms kuralları ile kıyaslandığında belirlenen kuralların büyük çoğunluğunun korunduğunun gözlemlendiği Incoterms 2020’de bir takım karışıklıkları gidermek ve kuralların anlaşılabilirliğini artırmak adına küçük değişikliklere gidilmiştir. Bu çalışmanın amacı, en son yürürlüğe giren Incoterms 2020’nin lojistik sigortaları üzerinde ne gibi değişikliklere gittiğini ortaya koymak ve bu değişikliklerin pratikteki yansımalarının neler olabileceği konusunda çıkarımlarda bulunmaktır. Araştırma bulgularına çeşitli veri tabanlarında gerçekleştirilen detaylı literatür taraması neticesinde ulaşılmıştır. Incoterms’in taraflara sigorta yaptırmayı bellettiği teslim şekilleri CIP ve CIF’tir. Lojistik sigortaları üzerine Incoterms 2020’de getirilen en dikkatte değer değişiklik CIP’te gerçekleştirilmiş olup ilgili teslim şekli deniz ve suyolu taşımacılığı dışındaki ulaştırma türleriyle yapılan sevkiyatlarda kullanılmaktadır. Önceki Incoterms kurallarına göre CIP taşımalarında Enstitü Kargo Klozlarının C Seviyesinde ya da muadili bir seviyede sigorta yaptırmak yeterliyken Incoterms 2020’de yükün yükleme, boşaltma ve transfer aşamasında başına gelecek hasarları da kapsayan A seviyesinde ya da muadili düzeyde bir sigortanın satıcı tarafından yaptırılması şart koşulmuştur. A klozu, yükleme, boşaltma ve transfer faaliyetlerinin haricinde C klozunun karşılamadığı yüke kasten zarar verme, hırsızlık olayları, yükün denize atılması/düşmesi, geminin su alması gibi küresel boyuttaki taşımalarda sıkça rastlanılan olaylarda da taraflara teminat sağlamaktadır. Incoterms’in hukuki açıdan yalnızca yönlendirici etkisi olduğu dikkate alındığında getirilen yeniliğin bir zorunluluk olarak yansıtılmasının tarafların CIP teslim şeklini tercih etmemesine neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca A düzeyinde klozlara sahip bir sigortanın C düzeyine göre daha maliyetli olması nedeniyle tarafların aralarında anlaşarak yani sözleşme serbestisinden yararlanarak C düzeyinde sigorta yaptırmaya devam etmesi önünde bir engel bulunmamaktadır. Her halükarda Uluslararası Ticaret Odası’nın Incoterms 2020 bünyesinde getirdiği bu değişikliklerin temel amacının tarafların aralarındaki iletişim mekanizmasını güçlendirmek ve ticaretin daha güvenilir bir düzlemde gerçekleştirilmesini sağlamak olduğu anlaşılmaktadır. Sonuç olarak Incoterms 2020’de lojistik sigortaları için getirilen yeniliklerin ve bu yeniliklerin uygulamadaki etkilerinin değerlendirildiği bu çalışmanın teoriye ve pratiğe katkısı olacağı umulmaktadır.